Γράφει ο Αλέξανδρος Δαλέκος
Με τρόπο μεθοδικό, διακριτικά και διπλωματικά… αθόρυβο, η Κίνα επεκτείνει και εμβαθύνει την επιρροή της στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, έχοντας πάντα το βλέμμα της στραμμένο στη διασφάλιση της ασφαλούς τροφοδοσίας της με ενεργειακούς πόρους. Αν σε αυτή τη στρατηγική προσθέσει κανείς τη διαφαινόμενη επέκταση της ενεργειακής σχέσης της με τη Μόσχα, η οποία αναζητεί πλέον νέες αγορές εξαιτίας της ψύχρανσης των σχέσεών της με την Ευρώπη, καθίσταται σαφές ότι το Πεκίνο μπορεί να αναδειχθεί στον μεγάλο νικητή των εξελίξεων.
Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα χωρίς η κινεζική ηγεσία να μεταβάλει κατ’ ελάχιστο τη στρατηγική της, που εξακολουθεί να στηρίζεται στην αποφυγή παρέμβασης στα εσωτερικά τρίτων χωρών (ακόμη και για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων) και στην αποφυγή εμπλοκής της στις «καυτές» εστίες έντασης ανά τον πλανήτη, όπως πχ στη Μέση Ανατολή.
Σε αυτό το πλαίσιο, εντυπωσιάζει το γεγονός ότι από τις 13 Νοεμβρίου και μετά η Κίνα έχει προμηθευτεί μόνο από το Τουρκμενιστάν και τα υπόλοιπα κράτη της Κεντρικής Ασίας περίπου 100 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου για να καλύψει τις ακόρεστες ενεργειακές της ανάγκες. Το Τουρκμενιστάν είναι άλλωστε η τέταρτη χώρα στην κόσμο σε αποθέματα φυσικού αερίου (πίσω από τη Ρωσία, το Ιράν και το Κατάρ), ενώ αποτελεί «μήλον της έριδος» ανάμεσα σε Κίνα, Ευρώπη και Ρωσία.
Η Κινεζική Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (China National Petroleum Corporation – CNPC) αγοράζει φυσικό αέριο από τις χώρες της Κεντρικής Ασίας από το 2009. Τότε ξεκίνησε η λειτουργία των δύο πρώτων τμημάτων του αγωγού από το Τουρκμενιστάν προς την Κίνα, μέσω Ουζμπεκιστάν και Καζακστάν. Το τρίτο τμήμα του αγωγού αυτού εγκαινιάστηκε τον περασμένο Μάιο. Η CNPC κατασκευάζει και τέταρτο τμήμα στο σύστημα των αγωγών από το Τουρκμενιστάν που θα περνά από Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν και Κιργιστάν και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2016.
Η κινεζική εταιρεία, η οποία έχει υπογράψει συμφωνίες συνεργασίας για την έρευνα και την ανάπτυξη κοιτασμάτων στο Τουρκμενιστάν ήδη από το 2007, σχεδιάζει τη σταθερή προμήθεια, σε ετήσια βάση, περίπου 65 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου από την κεντροασιατική χώρα μέχρι το 2020.
