Η πυρηνική ενέργεια, η οποία δεν εκπέμπει αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, μπορεί να σώσει το Κλίμα, ή τουλάχιστον να συμβάλει στην εξοικονόμηση χρόνου εν αναμονή της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας; Το ερώτημα εξακολουθεί να διχάζει τους ειδικούς και τα κράτη.
«Ο,τι έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των εκπομπών είναι καλό», απαντά ο Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας. «Ολες οι καθαρές πηγές ηλεκτρικής ενέργειας με ικανοποιούν».
Ενα από πλεονεκτήματα της πυρηνικής ενέργειας, από την οποία προέρχεται περί το 10% της ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως, είναι ότι δεν εκπέμπει απευθείας CO2.
Ακόμη και αναλύοντας το σύνολο του κύκλου ζωής -λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις εκπομπές που προέρχονται από την εξόρυξη του ουρανίου ή από το μπετόν των πυρηνικών σταθμών- η διαδικασία εκπέμπει πολύ μικρή ποσότητα αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου: πολύ λιγότερο από τον άνθρακα, το φυσικό αέριο, ακόμη και από την ηλιακή ενέργεια…
Ετσι, η πυρηνική ενέργεια αυξάνει το μερίδιό της στα περισσότερα από τα σενάρια που εκπονεί η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ για το Κλίμα, για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον +1,5°C σε σχέση με τα επίπεδα του τέλους του 19ου αιώνα.
Την ώρα που ο κόσμος θα έχει ανάγκη περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια για να αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα -όπως στον τομέα των μεταφορών- η πυρηνική ενέργεια φαίνεται ότι έχει να παίξει έναν ρόλο.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) έδωσε στην δημοσιότητα τις προβλέψεις της, για πρώτη φορά από την καταστροφή της Φουκουσίμα το 2011, και προβλέπει πλέον διπλασιασμό της δυναμικότητας από σήμερα μέχρι το 2050 σύμφωνα με το πιο ευνοϊκό σενάριο.
Ο μεγαλύτερος αριθμός νέων αντιδραστήρων αντιστοιχεί στην Κίνα. Και «πολλές χώρες σχεδιάζουν την εισαγωγή της πυρηνικής ενέργειας για να υποστηρίξουν την παραγωγή αξιόπιστης και καθαρής ενέργειας», σύμφωνα με την IAEA.
Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της Ραφαέλ Γκρόσι, εδραιώνεται η αντίληψη ότι η πυρηνική ενέργεια είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της ουδετερότητας του άνθρακα μέχρι το 2050, που αποτελεί και κεντρικό στόχο της επόμενης διεθνούς διάσκεψης για το Κλίμα, της COP26, τον Νοέμβριο.
Διάσταση απόψεων
Το άτομο συνεχίζει να αντιμετωπίζεται αρνητικά σε ορισμένες χώρες, εξαιτίας των κινδύνων που προέρχονται από καταστροφικά ατυχήματα ή των ανεπίλυτων προβλημάτων που δημιουργούν τα απόβλητα.
Αντίθετες απόψεις επικρατούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση σχετικά με την πυρηνική ενέργεια. Η Γερμανία αποφάσισε την προοδευτική έξοδο από την πυρηνική ενέργεια μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα, ενώ οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία και η Τσεχία, θεωρούν ότι η πυρηνική ενέργεια αποτελεί μέσον για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τον άνθρακα.
Αλλά διαφορετικές είναι και οι ευαισθησίες της κοινής γνώμης στις ευρωπαϊκές χώρες. «Στην Τσεχία, η πυρηνική ενέργεια θεωρείται αξιόπιστη και σχετικά φθηνή πηγή ηλεκτρικής ενέργειας», σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα ενέργειας του Prague Business School Βαντίμ Στριλκόφσκι.
Αυτή η διάσταση απόψεων μεταφέρεται και στις Βρυξέλλες και στις συζητήσεις σχετικά με την πράσινη φορολογία και την κατηγοριοποίηση των δραστηριοτήτων που θεωρούνται θετικές για το Κλίμα και το Περιβάλλον.
Οι αντίπαλοι του ατόμου, προερχόμενοι κυρίως από το ειρηνιστικό κίνημα, έχουν βάλει στην άκρη τα παραδοσιακά τους επιχειρήματα, για να επικεντρωθούν στους υπολογισμούς της αποδοτικότητας.
Το κόστος των ανανεώσιμων δεν έχει σταματήσει να πέφτει, ενώ τα μεγάλα πυρηνικά σχέδια έχουν γίνει μακροχρόνια και πολυδάπανα.
«Η νέα πυρηνική ενέργεια είναι πολύ ακριβότερη και πολύ πιο αργή σε σχέση με τις ανανεώσιμες», σύμφωνα με τον Μίκλε Σνάιντερ, συγγραφέα ετήσιας έκθεσης για την πυρηνική ενέργεια.
«Το να δαπανώνται σήμερα χρήματα για την νέας γενιάς πυρηνική ενέργεια επιδεινώνει την κλιματική κρίση, διότι οι επενδύσεις δεν τοποθετούνται σε πηγές που είναι φθηνότερες, ταχύτερες και κατά συνέπεια αποδοτικότερες».
Η πυρηνική βιομηχανία θεωρεί πάντως ότι δεν έχει πει την τελευταία της λέξη. Εδώ και λίγα χρόνια, ποντάρει πολύ στην νέα γενιά πυρηνικών αντιδραστήρων (SMR, Small Modular Reactors): πιο απλοί, κατασκευασμένοι εν σειρά σε εργοστάσιο, ασφαλέστεροι στην λειτουργία τους, χρήζοντες λιγότερο πολύπλοκων συστημάτων ασφαλείας σε σχέση με τους παραδοσιακούς φαραωνικούς πυρηνικούς σταθμούς.
«Το μέλλον της πυρηνικής ενέργειας, είτε βρίσκεται στην Τσεχία ή αλλού στον κόσμο, μπορεί να είναι οι μικροί αντιδραστήρες. Αλλά, παρά το ενδιαφέρον που έχει εκφρασθεί από ορισμένες χώρες, μόνο η Ρωσία έχει μέχρι στιγμής θέσει σε λειτουργία τέτοιου τύπου αντιδραστήρες σε μονάδα εξόρυξης στην Αρκτική.
