Σε μία πλήρη ανατροπή του σκηνικού για την παγκόσμια οικονομία οδηγεί η απόφαση του αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν, να επιβάλει εμπάργκο στην εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου, καθώς και φυσικού αερίου, αλλά και στις εισαγωγές άνθρακα.
Με τις τιμές του πετρελαίου να φτάνουν ήδη σχεδόν στα 140 δολάρια το βαρέλι, είναι σαφές ότι η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει πλέον όχι μόνο ένα πληθωριστικό σοκ, αλλά ενδεχομένως και μια απειλή ύφεσης, καθώς οι αναλυτές αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το έως σήμερα επικρατέστερο σενάριο, που μιλούσε για έναν σκληρό αλλά σύντομο πόλεμο στην Ουκρανία. Δυστυχώς ο πόλεμος αυτός συνεχίζεται για 14η μέρα…
Όπως επισημαίνουν αναλυτές, αυτός είναι ο καλύτερος -και ίσως ο μοναδικός τρόπος- για να αναγκαστεί η Μόσχα να υποχωρήσει.
«Κλειδί» ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αναλυτές τονίζουν πως ένα πλήρες εμπάργκο θα ήταν πιο αποτελεσματικό, εάν περιλάμβανε και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία επιθυμεί να τερματιστεί η βία στην Ουκρανία και να εξαλειφθεί ο κίνδυνος που εγκυμονεί η Μόσχα για τη Γηραιά Ήπειρο.
Ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρο εάν η Ευρώπη θα συμμετείχε σε ένα πλήρες εμπάργκο, πέραν της Βρετανίας, η οποία ακολούθησε την επιλογή των ΗΠΑ και του σχεδίου που ανακοινώθηκε από την Κομισιόν για σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση από τη Μόσχα.
Σύμφωνα με την ανάλυση του AP, σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ενέργεια που εισάγει από τη Ρωσία. Ενώ οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη σχετικά μικρή ποσότητα καυσίμου που λαμβάνουν από τη Μόσχα, η Ευρώπη δεν θα μπορούσε, τουλάχιστον όχι άμεσα.
Επιπλέον, οι περιορισμοί στις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου αναμένεται να εκτινάξουν τις ήδη πολύ υψηλές τιμές του πετρελαίου και της βενζίνης και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και να πιέσουν τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις, τις αγορές και κατ’ επέκταση την παγκόσμια οικονομία.
O αντίκτυπος στην παγκόσμια αγορά και στη Ρωσία
Όπως τονίζουν αναλυτές, εάν οι ΗΠΑ ενεργήσουν μόνες τους στην απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων, ο αντίκτυπος στη Μόσχα θα είναι πιθανότατα ελάχιστος.
Παρ’ όλα αυτά, νωρίτερα χθες ανακοινώθηκε και το σχέδιο της ΕΕ και η απόφαση της Βρετανίας για σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισάγουν ένα μικρό μερίδιο των εξαγωγών πετρελαίου της Ρωσίας και δεν αγοράζουν από το φυσικό αέριο της Μόσχας. Πέρυσι, περίπου το 8% των εισαγωγών πετρελαίου και πετρελαιοειδών από τις ΗΠΑ προέρχονταν από τη Ρωσία. Μαζί, οι εισαγωγές ανήλθαν στο ισοδύναμο των 245 εκατομμυρίων βαρελιών το 2021, που ήταν περίπου 672.000 βαρέλια πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου την ημέρα.
Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το ρωσικό αργό με εισαγωγές από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Από την πλευρά της, η Ρωσία μπορεί να βρει εναλλακτικούς αγοραστές για αυτό το καύσιμο, ίσως στην Κίνα ή την Ινδία. Ένα τέτοιο βήμα «θα εισήγαγε τεράστια αναποτελεσματικότητα στην αγορά», δήλωσε ο Claudio Galimberti, ανώτερος αντιπρόεδρος ανάλυσης της Rystad Energy, σύμφωνα πάντα με το AP.
Ωστόσο, εάν η Ρωσία αποκλείονταν από την παγκόσμια αγορά, είπε ο Galimberti, το Ιράν και η Βενεζουέλα, θα μπορούσαν να «βγουν ξανά στην αγορά» ως πηγές πετρελαίου. Τέτοιες πρόσθετες πηγές θα μπορούσαν, δυνητικά, με τη σειρά τους, να σταθεροποιήσουν τις τιμές.
Μια ομάδα αξιωματούχων της κυβέρνησης Μπάιντεν βρέθηκε στη Βενεζουέλα το Σαββατοκύριακο για να συζητήσουν ενεργειακά και άλλα θέματα, δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι. Οι αξιωματούχοι συζήτησαν «μια σειρά ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς της ενεργειακής ασφάλειας», είπε η Ψάκι.
Επειδή η ποσότητα πετρελαίου που εισάγουν οι ΗΠΑ από τη Ρωσία είναι μέτρια, το αμερικανικό ενεργειακό εμπάργκο δεν θα «σφίξει τη θηλιά στον λαιμό» της Μόσχας.
Και η Ρωσία θα μπορούσε ενδεχομένως να πουλήσει αυτό το πετρέλαιο αλλού. Ωστόσο, πιθανότατα θα έπρεπε να το πουλήσει με μεγάλη έκπτωση, επειδή όλο και λιγότεροι αγοραστές δέχονται ρωσικό πετρέλαιο.
Το πιο σημαντικό ερώτημα που θέτουν οι αναλυτές, είναι αν θα υπάρξει μεγαλύτερη πίεση στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Πώς μπορούν να επηρεαστούν οι τιμές παγκοσμίως
Πριν από ένα μήνα, η αξία του πετρελαίου ήταν στα 90 δολάρια το βαρέλι. Τώρα, οι τιμές ξεπερνούν τα 120 δολάρια το βαρέλι, καθώς οι αγοραστές αποφεύγουν το ρωσικό αργό, με πολλά διυλιστήρια να φοβούνται ότι θα μπορούσαν να επιβληθούν κυρώσεις στο μέλλον. Ανησυχούν μήπως μείνουν με πετρέλαιο που δεν θα μπορούσαν να μεταπωλήσουν ως βενζίνη εάν επιβάλλονταν κυρώσεις.
Ωστόσο, κάποιοι εκτιμούν πως η τιμή του βαρελιού θα μπορούσε να φτάσει τα 200 ή ακόμα και τα 300 δολάρια το βαρέλι.
Σύμφωνα με το Reuters, η Νορβηγική εταιρεία Rystad Energy, μια από τους μεγαλύτερους ανεξάρτητους συμβούλους για την ενέργεια στον κόσμο, προβλέπει πως εφόσον η ΕΕ ακολουθήσει τον Τζο Μπάιντεν, τότε η τιμή του βαρελιού μπορεί να… εκτοξευτεί ακόμα και στα 200 δολάρια.
Από την πλευρά του, ο ρώσος αντιπρόεδρος, Αλεξάντερ Νόβακ, είπε πως η τιμή του πετρελαίου μπορεί να ανέβει πάνω και από τα 300 δολάρια το βαρέλι, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη προχωρήσουν σε εμπάργκο των ενεργειακών εισαγωγών από τη Ρωσία.
«Είναι ξεκάθαρο πως τυχόν απόρριψη του ρωσικού πετρελαίου θα μπορούσε να έχει καταστροφικές επιπτώσεις για την παγκόσμια αγορά. Η άνοδος στις τιμές θα είναι απρόβλεπτη. Θα μπορούσαν να φτάσουν τα 300 δολάρια το βαρέλι, ίσως και περισσότερο» σχολίασε σε τηλεοπτική δήλωση του.
Τι θα κάνει η Ευρώπη;
Κι αν οι ΗΠΑ το αποφάσισαν, η Ευρώπη παραμένει διχασμένη, με την Γερμανία ειδικά να λέει ανοιχτά «όχι», σε ανακοίνωση νωρίτερα από τον Καγκελάριο Σολτς.
Ήδη, δε, τα σενάρια αυτά επιτάχυναν το ράλι των τιμών χθες, με το Brent να πλησιάζει και το όριο των 140 δολαρίων το βαρέλι.
