Γράφει ο Αλέξανδρος Δαλέκος
Ακόμη και αν κάποιος διαφωνεί με τις πρακτικές που ακολουθεί η Τουρκία, δεν μπορεί να μην της αναγνωρίσει ότι επιδιώκει με μεθοδικότητα τους στόχους που θέτει. Ένας από αυτούς είναι η εκμετάλλευση της γεωγραφικής της θέσης για τη μετατροπή της σε ενεργειακό κόμβο από τον οποίο θα περνούν οι βασικότερες ενεργειακές οδοί για την τροφοδοσία της Ευρώπης – διασφαλίζοντας παράλληλα για την ίδια τους απαραίτητους πόρους που τροφοδοτούν την οικονομική της ανάπτυξη.
Η αρχή είχε γίνει ήδη από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας με τον αγωγό πετρελαίου Μπακού – Τιφλίδας – Τζεϊχάν (που μεταφέρει περίπου 1.000.000 βαρέλια ημερησίως) τον οποίο είχαν έντονα υποστηρίξει οι Αμερικανοί. Υπενθυμίζεται ότι στο λιμάνι του Τζεϊχάν στις μεσογειακές ακτές καταλήγει και αγωγός πετρελαίου από το Κιρκούκ.
Ο αγωγός αυτός, που με βάση τη σημερινή του χωρητικότητα μπορεί να μεταφέρει πάνω από 1,5 εκατομμύρια βαρέλια με προοπτικές αναβάθμισής του, λαμβάνει μεγαλύτερη σημασία λόγω των στενών σχέσεων που έχει αναπτύξει η Άγκυρα με την ηγεσία του ιρακινού Κουρδιστάν (σσ. η τελευταία έχει καταλάβει την πλούσια σε υδρογονάνθρακες περιοχή μετά τις πρόσφατες εξελίξεις με το Ισλαμικό Κράτος). Παράλληλα, η Τουρκία θέλει να γίνει διαμετακομιστικός κόμβος και για φυσικό αέριο από το ιρακινό Κουρδιστάν.
Από το 2007 λειτουργεί επίσης ο αγωγός φυσικού αερίου Μπακού – Τιφλίδας – Ερζερούμ, που θα αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά του Trans-Anatolian Pipeline (TANAP), ο οποίος θα μεταφέρει αζερικό φυσικό αέριο από το Σαχ Ντενίζ στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω του πολυδιαφημισμένου Νότιου Ενεργειακού Διαδρόμου. Το κόστος του ΤΑΝΑΡ ανέρχεται σε περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια, με τον Διαδριατικό Αγωγό (ΤΑΡ) να αποτελεί τη φυσική του συνέχεια.
Την ίδια στιγμή, η Άγκυρα ετοιμάζεται να επωφεληθεί από μία οριστική απόφαση για κατασκευή του Turk Stream, ενός νέου αγωγού από τη Ρωσία προς την Τουρκία που θα αντικαθιστούσε τον South Stream. Η προοπτική αυτή δεν είναι ακόμη σαφής αλλά υπάρχει στο τραπέζι. Και δεν πρέπει επίσης να λησμονείται ότι η Τουρκία θα επιδιώξει μετά πάσης βεβαιότητας να αποτελέσει δίοδο και για το ιρανικό φυσικό αέριο, όταν και εφόσον οι σχέσεις Δύσης – Τεχεράνης εξομαλυνθούν.
Ανάλογες βλέψεις έχει η Άγκυρα για να αποτελέσει δίοδο για αέριο από το Τουρκμενιστάν προς την Ευρώπη, καθώς επίσης και από την Ανατολική Μεσόγειο (Ισραήλ και Κύπρος). Οι δύο τελευταίες περιπτώσεις όμως παραμένουν ακόμη σε επίπεδο σχεδιασμού.
