Τα δυστοπικά σενάρια του πυρηνικού Αρμαγεδδώνα επιστρέφουν με αναφορά από την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν «παίρνουν ελαφρά» την πιθανότητα η Ρωσία να επιδιώξει να χρησιμοποιήσει ένα τακτικό πυρηνικό όπλο στην Ουκρανία, καθώς η Μόσχα συνεχίζει να αντιμετωπίζει δυσκολίες στο πεδίο της μάχης, δήλωσε την Πέμπτη ο διευθυντής της CIA, Μπιλ Μπερνς.
«Δεδομένης της πιθανής απελπισίας του Προέδρου Πούτιν και της ρωσικής ηγεσίας, λόγω των αποτυχιών που έχουν αντιμετωπίσει μέχρι στιγμής στρατιωτικά, κανένας από εμάς δεν μπορεί να πάρει ελαφρά την απειλή που δημιουργεί μια πιθανή καταφυγή σε τακτικά πυρηνικά όπλα ή πυρηνικά όπλα χαμηλής απόδοσης», μιλώντας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Τζόρτζια.
Η CIA «το παρακολουθεί πολύ προσεκτικά», είπε ο Μπερνς. Ωστόσο, τόνισε ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν δει ακόμη σημάδια ότι η Ρωσία ετοιμάζεται να κάνει ένα τέτοιο βήμα.
«Ενώ έχουμε δει κάποια ρητορική στάση από την πλευρά του Κρεμλίνου σχετικά με τη μετάβαση σε υψηλότερα επίπεδα πυρηνικού συναγερμού, μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει πολλά πρακτικά στοιχεία για το είδος των αναπτύξεων ή στρατιωτικών διαθέσεων που θα ενίσχυαν αυτή την ανησυχία—αλλά το παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά», είπε ο Μπερνς.
Ωστόσο, στις ίδιες παρατηρήσεις, ο Μπερνς προειδοποίησε ότι ο Ρώσος Πρόεδρος έχει απομονωθεί ολοένα και περισσότερο και ότι «η όρεξη για ρίσκο έχει αυξηθεί καθώς η λαβή του στη Ρωσία έχει σφίξει».
«Ο κύκλος των συμβούλων του έχει στενέψει και σε αυτόν τον μικρό κύκλο δεν ήταν ποτέ ενθαρρυντικό να αμφισβητήσει κανείς την κρίση του ή την πεισματική, σχεδόν μυστικιστική πεποίθησή του ότι το πεπρωμένο του είναι να αποκαταστήσει τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας», είπε ο Μπερνς.
Το πιο εφιαλτικό σενάριο
Τον κίνδυνο πυρηνικού πολέμου και ολέθρου σε ολόκληρο τον πλανήτη επισημαίνουν σε άρθρο τους οι New York Times, εξετάζοντας τις πιθανότητες αυτό το εφιαλτικό σενάριο να γίνει πραγματικότητα κάτι που όλοι απεύχονται.
Η γνωστή εφημερίδα σημειώνει ότι τα μεγαθήρια του Ψυχρού Πολέμου ξεπέρασαν κατά πολύ την αμερικάνικη ατομική βόμβα που έπεσε στη Χιροσίμα και την κατέστρεψε.
Πυρηνική δοκιμή των Αμερικανών ξεπέρασε την ισχύ της έκρηξης εκείνης της βόμβας κατά χίλιες φορές, ενώ αντίστοιχη δοκιμή των Ρώσων κατά τρεις χιλιάδες φορές.
Και στις δύο πλευρές, η ιδέα ήταν να αποτρέψουν επιθέσεις με απειλές για τεράστια αντίποινα – με αμοιβαία εξασφαλισμένη καταστροφή ή MAD (Μutual Αssured Destruction). Ο ψυχολογικός πήχης ήταν τόσο υψηλός που τα πυρηνικά πλήγματα θεωρήθηκαν αδιανόητα.
Η εφημερίδα σημειώνει ότι σήμερα τα πυρηνικά όπλα της Ρωσίας και των ΗΠΑ είναι λιγότερο καταστροφικά, με την ισχύ τους να είναι μικρότερη από την πυρηνική βόμβα της Χιροσίμα.
Όμως, οι ανησυχίες για τη χρησιμοποίηση αυτών των όπλων εντάθηκαν μετά την κίνηση του Βλαντίμιρ Πούτιν να θέσει αυτά τα όπλα σε καθεστώς ετοιμότητας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Τι θα γίνει αν… ζοριστεί ο Πούτιν;
Ο φόβος είναι ότι αν ο Πούτιν αισθανθεί στριμωγμένος στη σύγκρουση, μπορεί να επιλέξει να πυροδοτήσει ένα από τα μικρότερα πυρηνικά του όπλα – σπάζοντας το «ταμπού» που δημιουργήθηκε πριν από 76 χρόνια μετά τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, σημειώνουν οι New Tork Times.
Αναλυτές σημειώνουν ότι τα ρωσικά στρατεύματα έχουν από καιρό εξασκηθεί στη μετάβαση από τον συμβατικό στον πυρηνικό πόλεμο, ιδίως ως τρόπο για να κερδίσουν το πάνω χέρι μετά από απώλειες στο πεδίο της μάχης. Και ο στρατός, προσθέτουν, που διαθέτει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο, έχει διερευνήσει μια ποικιλία επιλογών κλιμάκωσης από τις οποίες μπορεί να επιλέξει ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Οι πιθανότητες είναι λίγες αλλά αυξάνονται», δήλωσε ο Ούλριχ Κουν, ειδικός σε θέματα πυρηνικής ενέργειας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου και στο Carnegie Endowment for International Peace. «Ο πόλεμος δεν πηγαίνει καλά για τους Ρώσους», παρατήρησε, «και η πίεση από τη Δύση αυξάνεται».
Η εφιαλτική προσομοίωση
Στο ίδιο άρθρο σημειώνεται ότι ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για τα μικρότερα πυρηνικά όπλα εντείνεται. Αν και τα όπλα αυτά είναι λιγότερο καταστροφικά με βάση τα πρότυπα του Ψυχρού Πολέμου, οι σύγχρονες εκτιμήσεις δείχνουν ότι το ισοδύναμο της μισής βόμβας της Χιροσίμα, αν πυροδοτηθεί στο κέντρο του Μανχάταν, θα σκοτώσει ή θα τραυματίσει μισό εκατομμύριο ανθρώπους.
Το επιχείρημα κατά των όπλων αυτών είναι ότι υπονομεύουν το πυρηνικό «ταμπού» και καθιστούν τις καταστάσεις κρίσης ακόμη πιο επικίνδυνες. Η λιγότερο καταστροφική φύση τους, λένε οι επικριτές, μπορεί να τροφοδοτήσει την ψευδαίσθηση του ατομικού ελέγχου, ενώ στην πραγματικότητα η χρήση τους μπορεί ξαφνικά να εξελιχθεί σε έναν ολοκληρωμένο πυρηνικό πόλεμο.
Μια προσομοίωση που επινοήθηκε από ειδικούς στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον ξεκινά με τη Μόσχα να ρίχνει μια πυρηνική προειδοποιητική βολή, το ΝΑΤΟ απαντά με ένα μικρό πλήγμα και ο πόλεμος που ακολουθεί αποφέρει περισσότερες από 90 εκατομμύρια απώλειες τις πρώτες ώρες.
Καμία συνθήκη ελέγχου των εξοπλισμών δεν ρυθμίζει τον αριθμό για τις μικρότερες πυρηνικές κεφαλές, γνωστές μερικές φορές ως τακτικά ή μη στρατηγικά πυρηνικά όπλα, οπότε οι πυρηνικές υπερδυνάμεις κατασκευάζουν και αναπτύσσουν όσες θέλουν.
Η Ρωσία διαθέτει ίσως 2.000, σύμφωνα με τον Χανς Μ. Κρίστενσεν, διευθυντή του Nuclear Information Project στην Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, μια ιδιωτική ομάδα στην Ουάσινγκτον. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περίπου 100 στην Ευρώπη, αριθμός που περιορίζεται από τις εσωτερικές πολιτικές διαφωνίες και την πολιτική πολυπλοκότητα της εγκατάστασής τους μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ, οι πληθυσμοί των οποίων συχνά αντιστέκονται και διαμαρτύρονται για την παρουσία των συγκεκριμένων όπλων.
Πώς θα απαντήσει ο Μπάιντεν;
Δεν είναι σαφές πώς θα αντιδρούσε ο Τζο Μπάιντεν στη χρήση πυρηνικού όπλου από τον Βλαντίμιρ Πούτιν, αναφέρουν οι New York Times. Τα σχέδια πυρηνικού πολέμου είναι ένα από τα πιο βαθιά κρυμμένα μυστικά της Ουάσινγκτον. Οι εμπειρογνώμονες λένε ότι τα σχέδια πολεμικής αντιμετώπισης σε γενικές γραμμές πηγαίνουν από προειδοποιητικές βολές σε μεμονωμένα χτυπήματα έως πολλαπλά αντίποινα και ότι το πιο δύσκολο ερώτημα είναι αν υπάρχουν αξιόπιστοι τρόποι για να αποτραπεί η κλιμάκωση μιας σύγκρουσης.
Ακόμη και ο Κλάπερ, ο πρώην διευθυντής των εθνικών μυστικών υπηρεσιών, δήλωσε ότι δεν είναι σίγουρος για το πώς θα συμβούλευε τον κ. Μπάιντεν εάν ο κ. Πούτιν εξαπέλυε τα πυρηνικά του όπλα.
«Πότε σταματάς;», αναρωτήθηκε. «Δεν μπορείς να συνεχίζεις να γυρίζεις και το άλλο μάγουλο. Κάποια στιγμή θα πρέπει να κάνουμε κάτι», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Στο ίδιο άρθρο καταγράφεται και η δήλωση της Νίνα Τάνεβαλντ, πολιτικού επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο Μπράουν. Η ίδια αναρωτήθηκε αν οι παλιοί τρόποι της πυρηνικής αποτροπής, που τώρα εδράζονται σε κατοχή λιγότερο καταστροφικών όπλων, θα επιτύχει να διατηρήσει την ειρήνη.
«Σίγουρα δεν φαίνεται έτσι σε μια κρίση», είπε…
