Διχάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση το σχέδιο της Κομισιόν για το φυσικό αέριο, και συγκεκριμένα το σημείο που προβλέπει ότι η μείωση της κατανάλωσης θα καταστεί «υποχρεωτική» για όλα τα κράτη-μέλη σε περίπτωση κήρυξης έκτακτης ανάγκης εφοδιασμού. Ισπανία και Πορτογαλία απορρίπτουν την πρόταση της Επιτροπής για «ψαλίδι» 15% (αρχικά σε εθελοντική βάση)· αντίθετη είναι και η ελληνική κυβέρνηση, ενώ συνολικά έως και 12 κράτη-μέλη της ΕΕ φέρονται να εκφράζουν ενστάσεις και προβληματισμό για το εάν η Κομισιόν μπορεί να έχει την εξουσία να επιβάλλει δεσμευτικούς στόχους.
Με το προτεινόμενο, νέο νομοθετικό εργαλείο που εισάγεται, η Κομισιόν μπορεί να κηρύξει συναγερμό της Ένωσης, είτε με δική της πρωτοβουλία, είτε έπειτα από αίτημα τουλάχιστον τριών κρατών-μελών.
Η πρόταση ορίζει παράλληλα ότι έως τα τέλη Σεπτεμβρίου 2022, τα κράτη-μέλη πρέπει να επικαιροποιήσουν τα εθνικά τους σχέδια έκτακτης ανάγκης, καθορίζοντας τα μέτρα μείωσης της ζήτησης που σχεδιάζουν, για παράδειγμα για την εφαρμογή αλλαγής καυσίμου στη βιομηχανία και τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και τον περιορισμό της θερμοκρασίας στα δημόσια κτήρια.
«Η Ρωσία μας εκβιάζει. Χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο. Επομένως, είτε με μεγάλη είτε με ολική διακοπή του εφοδιασμού ρωσικού φυσικού αερίου, η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζοντας την Τετάρτη το σχέδιο, και αποσαφηνίζοντας ότι η κατάσταση ενεργειακού συναγερμού θα σημάνει στην ΕΕ έπειτα από μια δραστική ή ολική μείωση του ρωσικού αερίου.
Κυβερνήσεις εντούτοις αντιδρούν στο προτεινόμενο σχέδιο ζητώντας η μείωση της κατανάλωσης να είναι ανάλογη της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία, ενώ τίθεται συνολικά ζήτημα ω προς την εκχώρηση στην Κομισιόν εξουσίας να επιβάλλει στόχους ως δεσμευτικούς ενεργοποιώντας μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων. Στις χώρες που εγείρουν ανάλογο προβληματισμό συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Ολλανδία, Δανία και Πολωνία, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.
Το σχέδιο της Κομισιόν πρόκειται να τεθεί επί τάπητος στο έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 26 Ιουλίου.
Κόφτης στο ρεύμα
Για ένα plan B προετοιμάζεται και η Ελλάδα το οποίο θα εφαρμόσει στην έσχατη περίπτωση που θα σταματήσει η ροή του ρωσικού αερίου.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας επικαιροποίησε το σχέδιο του 2017 με βάση την ενεργειακή κρίση που έχει ξεσπάσει και το θέτει σε δημόσια διαβούλευση. Ένα έσχατο μέτρο είναι οι κυλιόμενες διακοπές ρεύματος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. «Εμείς κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, προκειμένου να μην χρειαστεί να πάμε στην εφαρμογή αυτού του είδους των συστάσεων» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου. «Ο προσανατολισμός της Κυβέρνησης, η επεξεργασία των σεναρίων και των μέτρων και των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνουμε είναι να μην υπάρξει διατάραξη σε ό,τι αφορά στην εφοδιαστική αλυσίδα» τόνισε.
Μέτρα SOS
Το σχέδιο της ΡΑΕ μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:
-Ενημέρωση καταναλωτών για μειωμένη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας κυρίως τις ώρες αιχμής (Ορθολογική διαχείριση και συντήρηση συστημάτων ψύξης – θέρμανσης, εξοικονόμηση ενέργειας στον τομέα του φωτισμού, ύδρευσης – αποχέτευσης).
-Ενεργοποίηση μηχανισμού μείωσης κατανάλωσης κυρίως στις ώρες αιχμής.
-Μηδενισμός εξαγωγών. Η Ελλάδα σήμερα κάνει εξαγωγές φυσικού αερίου, σε περιορισμένες ποσότητες σε χώρες των Βαλκανίων (Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία κλπ) λόγω των αγωγών που περνάνε από το ελληνικό έδαφος και τις δυνατότητες που έχει για προμήθεια LNG με πλοία. Αυτό θα αδυνατεί να το κάνει εάν δεν υπάρχει επάρκεια.
-Ενεργοποίηση μονάδων έκτακτης ανάγκης που βρίσκονται σε κατάσταση ψυχρής εφεδρείας.
-Εάν τα παραπάνω μέτρα δεν επαρκούν, κυλιόμενες περικοπές φορτίου.
-Αναβολή προγραμματισμένων συντηρήσεων μονάδων παραγωγής.
-Αυξημένη λειτουργία λιγνιτικών μονάδων.
-Αυξημένη λειτουργία υδροηλεκτρικών μονάδων.
