Σαφείς κατευθύνσεις στους διαχειριστές του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας για ελεγχόμενες διακοπές ρεύματος δίνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, στην περίπτωση που διακοπούν οι ροές ρωσικού αερίου τον χειμώνα, στην αιχμή της κατανάλωσης. Η ΡΑΕ που θεωρεί πολύ πιθανό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, στο Σχέδιο Ετοιμότητας Αντιμετώπισης Κινδύνου, ορίζει πως εάν δεν έχει καταστεί εφικτό να καλυφθούν οι ανάγκες από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με άλλα καύσιμα (λιγνίτη, ντίζελ κ.λπ.) και από εισαγωγές ρεύματος, και προκειμένου να αποφευχθεί ένα γενικό μπλακ άουτ, ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΔΔΗΕ θα πρέπει να προχωρήσουν σε περικοπές σε επιχειρήσεις και οικιακούς καταναλωτές. Ειδικά για την Αττική τα φορτία που θα αποκοπούν είναι ομαδοποιημένα ανά περιοχές. Από τις περικοπές εξαιρούνται φορείς τοπικής υποδομές, υποδομές μεταφορών κ.λπ. Εν τω μεταξύ, χθες, η Κομισιόν παρουσίασε την πρότασή της για μείωση κατανάλωσης αερίου στην Ε.Ε. κατά 15%. Την ίδια ώρα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν άφηνε να εννοηθεί πως ο αγωγός Nord Stream θα επαναλειτουργήσει από σήμερα, αλλά με μειωμένες ποσότητες.
Οι περιορισμένες ροές φυσικού αερίου θα έχουν άμεσες επιπτώσεις στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, το οποίο στηρίζεται σε ποσοστό πάνω από 40% στο φυσικό αέριο.
Ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΔΔΗΕ θα πρέπει να προχωρήσουν σε περικοπές σε επιχειρήσεις και οικιακούς καταναλωτές.
Πολύ πιθανό και παράλληλα υψηλού κινδύνου για το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, αξιολογεί η ΡΑΕ το σενάριο της πλήρους διακοπής του ρωσικού αερίου για τον ερχόμενο χειμώνα. Οι συνέπειες ενός τέτοιου σεναρίου εκτιμώνται από την αρμόδια αρχή από καταστροφικές έως κρίσιμες, καθώς μπορεί να προκαλέσουν ανθρώπινες απώλειες, εθνικό μπλακ άουτ και σημαντικές διαταραχές στα διασυνδεδεμένα ηλεκτρικά συστήματα άλλων χωρών. Η αντιμετώπισή του απαιτεί μία πολύ καλά προσχεδιασμένη διαχείριση υπό την ευθύνη του ΑΔΜΗΕ, η οποία περιλαμβάνει ακόμη και… ρεύμα με δελτίο.
Οι περιορισμένες ροές φυσικού αερίου θα έχουν άμεσες επιπτώσεις στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας που στηρίζεται σε ποσοστό πάνω από 40% στο εισαγόμενο καύσιμο. Ο ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να προχωρήσει στην εφαρμογή έκτακτων μέτρων προκειμένου να αντιμετωπίσει προβλήματα μερικής ή και ολικής κατάρρευσης του συστήματος, δηλαδή ένα γενικευμένο μπλακ άουτ.
Εχοντας λάβει ήδη προληπτικά μέτρα, όπως πλήρη διαθεσιμότητα μονάδων παραγωγής, διασφάλιση επαρκών αποθεμάτων κ.λπ.:
1.Θα αυξήσει τη λειτουργία των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων και θα ζητήσει τη λειτουργία με ντίζελ των μονάδων φυσικού αερίου που μπορούν να δουλέψουν με εναλλακτικό καύσιμο.
2. Στο πλαίσιο της ενεργειακής ευρωπαϊκής αλληλεγγύης θα υποβάλει αίτημα για παροχή έκτακτης βοήθειας σε Διαχειριστές γειτονικών κρατών που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα επάρκειας ισχύος, πράγμα εξαιρετικά απίθανο στις παρούσες συνθήκες.
3. Οι καταναλωτές θα κληθούν να να περιορίσουν τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας τις ώρες αιχμής. Αυτό σημαίνει ρύθμιση των συστημάτων ψύξης θέρμανσης για τη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και εξοικονόμηση στους τομείς φωτισμού, ύδρευσης και αποχέτευσης.
4. Ενεργοποιεί τον μηχανισμό περικοπής φορτίου των βιομηχανικών επιχειρήσεων.
5. Στην περίπτωση που τα μέτρα αυτά δεν καταφέρουν να κρατήσουν το σύστημα όρθιο, τότε προχωράει στο ύστατο μέτρο των περικοπών φορτίων σε επιχειρήσεις και οικιακούς καταναλωτές.
Διακοπές
Η εφαρμογή του ύστατου αυτού μέτρου προχωράει αυτόματα, ημιαυτόματα ή χειροκίνητα.
• Στην πρώτη περίπτωση ο ΑΔΜΗΕ δίνει απευθείας εντολές σε διακόπτες μέσης τάσης, η επιλογή των οποίων γίνεται σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ. Για περιοχές εντός Αττικής τα φορτία που θα αποκοπούν είναι ομαδοποιημένα ανά περιοχές.
• Στην ημιαυτόματη εφαρμογή οι εντολές δίνονται από περιφερειακό κέντρο ελέγχου για την προστασία συγκεκριμένων περιοχών με ιδιαίτερες συνθήκες που μπορεί να προκαλέσουν αστάθεια τάσης και να οδηγήσουν το σύστημα σε κατάρρευση. Μετά την ενεργοποίησή τους η περικοπή φορτίου μπορεί να γίνει είτε αυτόματα είτε χειροκίνητα.
• Η χειροκίνητη αποκοπή φορτίων θα γίνεται είτε με εντολές του ΑΔΜΗΕ στον ΔΕΔΔΗΕ είτε απευθείας στους καταναλωτές που συνδέονται με το σύστημα ή το δίκτυο. Για τη μικρότερη όχληση των καταναλωτών οι περικοπές φορτίου ξεκινούν από τα φορτία των λιγνιτωρυχείων και τα αρδευτικά φορτία. Ο ΔΕΔΔΗΕ συντάσσει πίνακες με ιεράρχηση των φορτίων που θα περικοπούν (αρδευτικά, στη συνέχεια ημιαστικά και στο τέλος αστικά φορτία). Επίσης, φροντίζει για τη μη διάκριση μεταξύ των καταναλωτών, καθορίζει κατάλογο καταναλωτών με προτεραιότητα τροφοδότησης και καταναλωτών που δεν
υπόκεινται σε περικοπή φορτίου, όπως προβλέπεται στο εγχειρίδιο λειτουργίας δικτύου του κώδικα διαχείρισης ΕΔΔΗΕ (π.χ. φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, νοσοκομεία, σώματα ασφαλείας, ένοπλες δυνάμεις, τράπεζες, ενεργειακές και τηλεπικοινωνιακές υποδομές, υποδομές μεταφορών κ.λπ.).
Σε περίπτωση που η περικοπή φορτίου (αυτόματη ή χειροκίνητη) προβλέπεται να έχει σημαντική χρονική διάρκεια, εφαρμόζεται διαδικασία κυκλικής περικοπής φορτίου. Εάν υπάρχει δυνατότητα ο ΔΕΔΔΗΕ δημοσιοποιεί πρόγραμμα διακοπών ηλεκτροδότησης ανά περιοχή. Η κυκλική περικοπή φορτίου γίνεται χειροκίνητα με τους εξής τρόπους:
Ο ΔΕΔΔΗΕ, είτε με δική του πρωτοβουλία είτε κατόπιν εντολής του ΑΔΜΗΕ, φροντίζει να επανατροφοδοτήσει τους καταναλωτές που έχουν αποκοπεί και να προχωρήσει σε διακοπή τροφοδότησης άλλων, διατηρώντας το συνολικό ποσοστό περικοπής φορτίου σταθερό. Ο ΑΔΜΗΕ μεριμνά ώστε να εναλλάσσονται κυκλικά οι περικοπές σε πελάτες συνδεδεμένους απευθείας στο σύστημα και στα σημεία σύνδεσης του συστήματος με το δίκτυο.
Το σενάριο της πλήρους διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου μαζί με αυτό των κυβερνοεπιθέσεων και των ακραίων καιρικών φαινομένων είναι αυτά που αξιολογούνται από τη ΡΑΕ ως ακραία αλλά επικίνδυνα για το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, μεταξύ 16 συνολικά σεναρίων κρίσης που εξέτασε, στο πλαίσιο του Σχεδίου Ετοιμότητας Αντιμετώπισης Κινδύνων στον τομέα ηλεκτρισμού τα έτη έτη 2021 έως 2024, το οποίο έθεσε χθες σε δημόσια διαβούλευση σε συνέχεια του προσχεδίου που είχε βγάλει τον Ιούνιο. Η χώρα μας έχει υποχρέωση να εκπονήσει ανάλογο σχέδιο, σε εφαρμογή του Κανονισμού 2019/941 του Ευρωκοινοβουλίου και του Συμβουλίου, προκειμένου να είναι σε θέση να διαχειριστεί βάσει κοινών κανόνων κρίσιμα περιστατικά.
