Παρεμβάσεις ετοιμάζει η κυβέρνηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό προκειμένου να γίνει πιο λειτουργικός. Την Τρίτη θα κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, που έχει στόχο να μεγαλώσει η περίμετρος των οφειλετών που μπορούν να ενταχθούν και μαζί τα είδη των χρεών ώστε να καταστεί ο εξωδικαστικός μηχανισμός πιο αποτελεσματικός.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να περιοριστεί σημαντικά ο αριθμός των δανειοληπτών των οποίων τα ακίνητα πρώτης κατοικίας κινδυνεύουν να βγουν σε πλειστηριασμό ειδικά όταν πρόκειται για δανειολήπτες που είναι ευάλωτοι ή θέλουν να ρυθμίσουν το δάνειό τους.
Υπό το φόβο της διόγκωσης του ιδιωτικού χρέους, το οικονομικό επιτελείο έχει έτοιμο το «λίφτινγκ» στον εξωδικαστικό, ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά εγκρισιμότητας και αποδοχής των ρυθμίσεων. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται η διαγραφή περίπου 30.000 αιτήσεων που είναι «κολλημένες» στο αρχικό στάδιο, καθώς οι αιτούντες δεν προχωρούν στην οριστικοποίηση της αίτησης τους.
Οι βασικές αλλαγές που έρχονται στον εξωδικαστικό και θα έχουν την μορφή τροπολογίας που θα κατατεθεί αύριο στην Βουλή είναι οι εξής:
- Αιτιολόγηση απόρριψης: Οι τράπεζες και οι εταιρίες διαχείρισης θα πρέπει να αιτιολογούν εγγράφως και αναρτούν στην πλατφόρμα τον λόγο απόρριψης στο σχήμα δόσεων που βγάζει ο εξωδικαστικός μηχανισμός.
- Ρύθμιση ακόμα και σε έναν πιστωτή: Εάν κάποιος οφειλέτης έχει χρέη μόνο προς την Τράπεζα ή προς το Δημόσιο, αλλά δεν έχει άλλα χρέη – χρωστά μόνο σε έναν φορέα δηλαδή – θα μπορεί να ενταχθεί πλέον στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Το όριο ένταξης της οφειλής παραμένει πάνω από 10.000 ευρώ.
- Πρόωρη εξόφληση: Μπαίνει οριστικό τέλος στην ρύθμιση που υπήρχε μέχρι σήμερα. Στην περίπτωση που ο δανειολήπτης έχει τα χρήματα να ξεπληρώσει το υπόλοιπο των οφειλών του, δεν θα πληρώνει «πέναλτι».
- Επιτόκια: Μειώνεται το επιτόκιο ρύθμισης στο 3%, ενώ θα αφαιρούνται, οι τόκοι που αντιστοιχούν στις υπολειπόμενες δόσεις. Προβλέπεται επίσης διαγραφή τόκων, προσαυξήσεων, ή ακόμη και της βασικής οφειλής.
Οι τέσσερις επιλογές που έχουν οι πολίτες ώστε να αποφύγουν τον κίνδυνο κατασχέσεων και πλειστηριασμών
Σημειώνεται ότι μετά την αναβίωση παλαιών ρυθμίσεων και τη θεσμοθέτηση σχήματος διευθέτησης νέων οφειλών από το 2020 και μετά, διευρύνεται η χρήση του εξωδικαστικού μηχανισμού, σε συνδυασμό με τις πάγιες ρυθμίσεις των 24 και 48 δόσεων. Έτσι οι πολίτες έχουν τέσσερις πλέον οι επιλογές για ρύθμιση χρεών προς Εφορία, Ταμεία, δήμους και τράπεζες, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο κατασχέσεων και πλειστηριασμών
Ειδικότερα:
1. Εξωδικαστικός μηχανισμός. Με τη χρήση του Μηχανισμού Εγκαιρης Προειδοποίησης μπορεί πλέον και ο ενήμερος δανειολήπτης να ενημερωθεί για τον βαθμό επικινδυνότητας να καταστεί ληξιπρόθεσμος, ούτως ώστε να συζητήσει άμεσα με την τράπεζα τροποποίηση των δόσεων. Εάν αυτό δεν καταστεί δυνατό ή το δάνειο έχει γίνει ήδη κόκκινο, τότε μπορεί να υποβάλει αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό και να ζητήσει ρύθμιση. Εάν μάλιστα ανήκει στην κατηγορία των ευάλωτων οφειλετών, μπορεί να ζητήσει βεβαίωση, με την οποία δικαιούται στεγαστικό επίδομα και προστασία από πλειστηριασμούς. Από τη στιγμή που κάνει την αίτηση και μέχρι να γίνει η ρύθμιση, ο οφειλέτης προστατεύεται από κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.
Η νομοθετική ρύθμιση που προωθείται από την κυβέρνηση τώρα δίνει τη δυνατότητα να ενταχθούν και άλλες οφειλές, όπως προς δήμους. Ακόμη ο οφειλέτης μπορεί να κάνει αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό για μεμονωμένη οφειλή, π.χ. μόνο για ένα στεγαστικό προς μία τράπεζα, κάτι το οποίο δεν επιτρεπόταν μέχρι τώρα (απαιτούνταν η συνολική ρύθμιση όλων των υποχρεώσεων προς Δημόσιο και τράπεζες). Ωστόσο, το όριο της οφειλής προς ρύθμιση, δηλαδή άνω των 10.000 ευρώ για ένταξη στον εξωδικαστικό, παραμένει.
Μία ακόμα αλλαγή που προωθείται τώρα είναι η υποχρεωτική ανάρτηση της πρότασης ρύθμισης που απορρίφθηκε, ως έμμεσος τρόπος πίεσης για καλύτερους όρους και μεγαλύτερη εγκρισιμότητα. Τέλος, καταργείται η ποινή προεξόφλησης των οφειλών προς το Δημόσιο και μειώνεται το επιτόκιο ρύθμισης στο 3%, ενώ θα αφαιρούνται οι τόκοι που αντιστοιχούν στις υπολειπόμενες δόσεις. Προβλέπεται επίσης διαγραφή τόκων, προσαυξήσεων ή ακόμη και της βασικής οφειλής.
2. Πάγια ρύθμιση. Όλες οι οφειλές προς Εφορία και ασφαλιστικά ταμεία μπορούν να ρυθμιστούν σε έως 24 δόσεις ή σε 48, εφόσον αυτές έχουν προκύψει ύστερα από έλεγχο. Η ρύθμιση επιβαρύνεται με επιτόκιο.
3. Αναβίωση των ρυθμίσεων των 72 ή 120 δόσεων. Για όσους έχουν χάσει τις φορολογικές και ασφαλιστικές ρυθμίσεις των 120 ή 72 δόσεων ή αν αυτές κατέστησαν μη εξυπηρετούμενες έως την 1η Φεβρουαρίου 2023, δίνεται η δυνατότητα να τις αναβιώσουν, καταβάλλοντας δύο μηνιαίες δόσεις έως τις 31 Ιουλίου 2023, την τρέχουσα και μία επιπλέον, που αποσβένει παλαιές υποχρεώσεις, με σειρά παλαιότητας. Ποσά που έχουν καταβληθεί αποσβένουν τις παλαιότερες δόσεις, με σειρά παλαιότητας. Οι δόσεις που έχουν απολεσθεί μεταφέρονται, έντοκα, στο τέλος της ρύθμισης. Η αναβίωση συνοδεύεται με χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας, αναστολή της συνέχισης της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης, αποδέσμευση τραπεζικών συναλλαγών κ.ά.
4. Νέα ρύθμιση 36 ή 72 δόσεων. Αφορά όσους την 1η Νοεμβρίου του 2021 δεν είχαν ληξιπρόθεσμες ή αρρύθμιστες οφειλές, ενώ ταυτόχρονα κατέβαλαν όλες τις δόσεις των ρυθμίσεων των 120 ή 72 δόσεων, εφόσον είχαν τέτοιες ρυθμίσεις. Υπάγονται οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μετά την 1η Νοεμβρίου του 2021. Το ελάχιστο ποσό της μηνιαίας δόσης ανέρχεται σε 30 ευρώ. Οι δόσεις είναι έντοκες.
