Ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊσί κάλεσε σήμερα το Αφγανιστάν να επιτρέψει τη ροή νερού του ποταμού Χελμάντ προς το Ιράν, το νοτιοανατολικό τμήμα του οποίου υφίσταται μια άνευ προηγουμένου ξηρασία.
«Προειδοποιώ τους ηγέτες του Αφγανιστάν ότι θα πρέπει να σεβαστούν χωρίς καθυστέρηση τα δικαιώματα των κατοίκων του Σιστάν-Μπαλουχστάν», δήλωσε ο Ραϊσί σε επίσκεψή του σε στη μεθοριακή επαρχία.
Ο ποταμός Χελμάντ, μήκους 1.150 χλμ., που πηγάζει από το κεντρικό Αφγανιστάν, ‘διασχίζει’ τα σύνορα επιτρέποντας την άρδευση μεγάλων αγροτικών εκτάσεων στο Σιστάν-Μπαλουτσιστάν.
Στην προσπάθεια να επιλύσουν τη διαφορά τους για τον διαμοιρασμό του νερού, πηγή εντάσεων εδώ και δεκαετίες, η Τεχεράνη και η Καμπούλ υπέγραψαν το 1973 συμφωνία που δίνει στο Ιράν δικαίωμα χρήσης 22 κυβικών μέτρων νερού το δευτερόλεπτο, και εντέλει άλλων 4 κυβικών μέτρων. Αναλογία που, σύμφωνα με το Ιράν, δεν τηρείται.
Ο Ραϊσί κάλεσε το Αφγανιστάν να λάβει «σοβαρά» υπόψη την προειδοποίησή του «για να μην διαμαρτύρεται μετά».
Η Καμπούλ «πρέπει να επιτρέψει στους εμπειρογνώμονές μας» να μεταβούν αντίθετα στο ρεύμα του ποταμού προκειμένου να «αποτιμήσουν» τη δήλωση των αφγανικών αρχών περί ασθενούς ροής. «Αν οι εμπειρογνώμονές μας επιβεβαιώσουν την έλλειψη νερού, δεν έχουμε τίποτα να πούμε αλλά, στην αντίθετη περίπτωση, δεν θα αφήσουμε να παραβιαστούν τα δικαιώματα του λαού μας», προειδοποίησε.
Κατά την επίσκεψή του στην περιοχή, επίσης σήμερα, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν ζήτησε από τις αφγανικές αρχές να «ανοίξουν τις βάνες του φράγματος Καζαντί», ενός από τα μεγαλύτερα υδροηλεκτρικά φράγματα του Αφγανιστάν, ώστε να αφήσουν το νερό να ρεύσει ελεύθερα προς το Ιράν.
Άνυδρη χώρα, το Ιράν βιώνει εδώ και χρόνια κατ΄επανάληψη περιόδους ξηρασίας, κυρίως στα νοτιοανατολικά, όπου η λίμνη Χαμούν, που υδροδοτείται από τον Χελμάντ, έχει πλέον ξεραθεί, αν και ήταν κάποτε στην καρδιά της έβδομης πιο υγρής ζώνης στον κόσμο.
Το 2021, ο πρώην πρόεδρος του Αφγανιστάν Ασράφ Γάνι, που ανατράπηκε από τους Ταλιμπάν, είχε ανακοινώσει πως το Αφγανιστάν δεν θα έδινε πλέον «επιπλέον» νερό δωρεάν στο Ιράν αλλά θα του το πουλούσε έναντι πετρελαίου. Στηριζόμενο στη συμφωνία, το Ιράν είχε απορρίψει την πρόταση αυτή.
