Με προβληματισμό και ανησυχία οι επιστήμονες βλέπουν τη ραγδαία άνοδο της θερμοκρασίας στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Οι ρύποι που παγιδεύουν τη θερμότητα και φράζουν την ατμόσφαιρα συνέβαλαν στην αύξηση των θερμοκρασιών στην Ευρώπη το περασμένο έτος, φτάνοντας στα υψηλότερα ή δεύτερα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με την υπηρεσία παρακολούθησης της Γης της ΕΕ, Copernicus και τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO).
Οι Ευρωπαίοι, γράφει ρεπορτάζ του Guardian, υποφέρουν από πρωτοφανή ζέστη κατά τη διάρκεια της ημέρας και αγχώνονται από την άβολη ζέστη τη νύχτα. Το ποσοστό των θανάτων από τη ζέστη έχει αυξηθεί κατά 30% στην Ευρώπη μέσα σε δύο δεκαετίες, σύμφωνα με την κοινή έκθεση των δύο οργανισμών για την κατάσταση του κλίματος.
«Το κόστος της δράσης για το κλίμα μπορεί να φαίνεται υψηλό», δήλωσε η γενική γραμματέας του WMO Celeste Saulo, «αλλά το κόστος της αδράνειας είναι πολύ υψηλότερο».
Έκθεση διαπίστωσε ότι οι θερμοκρασίες σε ολόκληρη την Ευρώπη ήταν πάνω από τον μέσο όρο για 11 μήνες του 2023, συμπεριλαμβανομένου του θερμότερου Σεπτεμβρίου από την έναρξη των καταγραφών.
Ο ζεστός και ξηρός καιρός τροφοδότησε μεγάλες πυρκαγιές που κατέστρεψαν χωριά όπου ο καπνός έπνιξε μακρινές πόλεις. Οι πυρκαγιές με τις οποίες έδωσαν μάχη οι πυροσβέστες ήταν ιδιαίτερα σφοδρές στις πληγείσες από την ξηρασία νότιες χώρες, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία.
Η Ελλάδα επλήγη από τη μεγαλύτερη πυρκαγιά που έχει καταγραφεί στην ΕΕ, η οποία έκαψε 96.000 εκτάρια γης, σύμφωνα με την έκθεση.
Οι έντονες βροχοπτώσεις οδήγησαν επίσης και σε θανατηφόρες πλημμύρες. Σύμφωνα με την έκθεση, το 2023 η Ευρώπη ήταν περίπου 7% πιο βροχερή από τον μέσο όρο των τελευταίων τριών δεκαετιών και το ένα τρίτο του ποτάμιου δικτύου της ξεπέρασε το όριο των «υψηλών» πλημμυρών. Το ένα έκτο έφθασε στα «σοβαρά» επίπεδα.
«Το 2023, η Ευρώπη έγινε μάρτυρας της μεγαλύτερης πυρκαγιάς που έχει καταγραφεί ποτέ, ενός από τα πιο βροχερά έτη, σοβαρών θαλάσσιων καυσώνων και εκτεταμένων καταστροφικών πλημμυρών», δήλωσε ο Carlo Buontempo, διευθυντής της υπηρεσίας Copernicus για την κλιματική αλλαγή.
«Οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνονται, καθιστώντας τα δεδομένα μας ολοένα και πιο ζωτικής σημασίας για την προετοιμασία για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής».
Ο θερμότερος αέρας μπορεί να συγκρατήσει περισσότερη υγρασία, επιτρέποντας πιο ακραίες καταιγίδες, αλλά οι πολύπλοκες κλιματικές αλλαγές σημαίνουν ότι το νερό δεν είναι πάντα διαθέσιμο για να πέσει.
Αλλά για τους καύσωνες, η σύνδεση είναι πολύ ισχυρότερη. Η έκθεση δεν έδωσε στοιχεία για τον αριθμό των νεκρών από τη ζέστη το 2023, αλλά οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει τον αριθμό των νεκρών το 2022 σε 70.000 επιπλέον θανάτους.
Ο αριθμός των θανάτων λόγω καύσωνα το 2023 είναι πιθανό να ήταν υψηλότερος, δήλωσε η Friederike Otto, κλιματολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, η οποία δεν συμμετείχε στην έκθεση.
Η Ana Raquel Nunes, επίκουρη καθηγήτρια στον τομέα της υγείας και του περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο του Warwick, δήλωσε ότι η επείγουσα δράση για την προστασία της υγείας και τη συμπερίληψή της στην κλιματική πολιτική είναι «επιτακτική ανάγκη». «Ο,τιδήποτε άλλο θα σημαίνει ότι θα αρνηθούμε στις μελλοντικές γενιές την προστασία και την πρόβλεψη που τους αξίζει», δήλωσε.
Εκτός από την επισήμανση των ακραίων κλιματικών ζημιών, οι επιστήμονες επεσήμαναν επίσης το ρεκόρ της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Το 2023, το 43% της ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, από 36% το προηγούμενο έτος.
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την ΑΠΕ θα μπορούσε να είναι πολύ πιο αποδοτική από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας: «Αν οι άνθρωποι συνεχίσουν να καίνε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα, οι καύσωνες θα συνεχίσουν να γίνονται πιο θερμοί και οι ευάλωτοι άνθρωποι θα συνεχίσουν να πεθαίνουν», επισήμανε η Ότο.
