Αλλαγές σχεδιάζονται στον τρόπο απόδοσης του επιδόματος ανεργίας, το οποίο μέχρι σήμερα δινόταν σε ισόποσες δόσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ανεργίας.
Τώρα, προτείνεται το επίδομα να είναι εμπροσθοβαρές, δηλαδή το πρώτο τρίμηνο ο άνεργος να λαμβάνει μεγαλύτερο ποσό, το οποίο θα μειώνεται στη συνέχεια.
Στόχος: Δικαιότερη Κατανομή των επιδομάτων
Όλα δείχνουν ότι ίσως έφτασε η ώρα για ανατροπές στο υφιστάμενο σύστημα χορήγησης των επιδομάτων, με την κυβέρνηση να προχωρά σε επανασχεδιασμό με στόχο να κατευθυνθούν τα επιδόματα σε αυτούς που πραγματικά τα έχουν ανάγκη και να αντιμετωπιστούν φαινόμενα κατάχρησης.
Μεγάλες αλλαγές στα κοινωνικά επιδόματα σχεδιάζει η κυβέρνηση για το 2025 και θα τις συζητήσει τον Σεπτέμβριο με την Κομισιόν, που σκοπεύει να εξετάσει διεξοδικά την κατανομή των δημοσίων δαπανών, στο πλαίσιο του νέου μεσοπρόθεσμου προγράμματος που προβλέπεται από το αναθεωρημένο δημοσιονομικό πλαίσιο.
Νέα δομή του επιδόματος
Το βασικό επίδομα ανεργίας εξετάζεται να αυξηθεί στο 70% του κατώτατου μισθού (από 61,4% που είναι τώρα), δηλαδή να φτάσει στα 580 ευρώ από 509 ευρώ για το πρώτο τρίμηνο, ενώ στη συνέχεια θα μειώνεται στο 60% ή 50% του μισθού. Ωστόσο, το συνολικό ποσό που θα λαμβάνει ο άνεργος θα παραμένει το ίδιο.
Επιπλέον, στους ανέργους με προϋπηρεσία άνω των 3 ετών σχεδιάζεται να δίνεται και έξτρα επίδομα, το οποίο θα είναι ανάλογο των ετών εργασίας και του μισθού τους. Παράλληλα, θα θεσπιστούν πιο αυστηρά κριτήρια για όσους λαμβάνουν εποχικό επίδομα από τον τουρισμό, με στόχο τη συνέχιση της απασχόλησής τους.
Τα σενάρια για την εστίαση
Τα σενάρια που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας είναι τρία και διακρίνονται ως εξής:
1. Διατήρηση του Τριμήνου – Αύξηση του Επιδόματος
Η πρόταση που έχει κατατεθεί είναι το επίδομα να αυξηθεί στα 640 ευρώ τον μήνα, αλλά να διατηρηθεί το χρονικό εύρος των τριών μηνών καταβολής του. Έτσι, εκτιμάται ότι θα ισορροπήσει το ανωτέρω ποσό με το ύψος του επιδόματος που αναμένεται να χορηγείται στο εξής για το σύνολο των ανέργων, για ανάλογο χρονικό διάστημα. Υπενθυμίζεται ότι στις προθέσεις της ΔΥΠΑ και του υπουργείου Εργασίας είναι να αλλάξει το ύψος του επιδόματος και να γίνει κλιμακωτό.
2. Αύξηση στους Πέντε Μήνες – Συμμετοχή και των Εργοδοτών
Σε αυτό το σενάριο, η καταβολή του επιδόματος ανεργίας αυξάνεται από τους τρεις στους πέντε μήνες, χωρίς όμως να υπάρξει αλλαγή ως προς το ύψος του, που διατηρείται στα 510 ευρώ. Τον τέταρτο μήνα το επίδομα ανεργίας για εποχικά απασχολούμενους θα χορηγείται από τη ΔΥΠΑ, ενώ τον πέμπτο μήνα θα επιβαρύνει τον επιχειρηματία.
3. Καταβολή με Αναλογικότητα
Το τρίτο σενάριο προβλέπει ότι το επίδομα ανεργίας για εποχικά απασχολούμενους θα ανέλθει στους πέντε μήνες, υπό την προϋπόθεση του ανάλογου χρόνου εργασίας. Όσοι δούλεψαν την προηγούμενη τουριστική περίοδο έως τρεις μήνες (90 Ημέρες Ασφάλισης) θα δικαιούνται επίδομα ανεργίας για ένα τρίμηνο. Αντίστοιχα, όσοι εργάστηκαν για τέσσερις μήνες (120 Ημέρες Ασφάλισης) θα μπορούν να λάβουν επίδομα για ένα τετράμηνο. Όσοι δούλεψαν πέντε μήνες (150 Ημέρες Ασφάλισης) ή περισσότερο, θα δικαιούνται επίδομα για ένα πεντάμηνο.
Μεταρρυθμίσεις και μελέτη του ΟΟΣΑ
Το τελικό στάδιο της μεταρρύθμισης για το επίδομα ανεργίας θα περιλαμβάνει ένα μπόνους για κάθε άνεργο, υπολογιζόμενο με βάση τον χρόνο προϋπηρεσίας και τις εισφορές που έχει πληρώσει. Οι αλλαγές θα βασιστούν σε μελέτη του ΟΟΣΑ («Επιδόματα ανεργίας στην Ελλάδα: Τρέχουσες προκλήσεις και προτάσεις για μεταρρύθμιση»), η οποία προτείνει μια νέα αρχιτεκτονική για τα επιδόματα ανεργίας.
Αλλαγές στα επιδόματα τέκνων
Δύο παρεμβάσεις θα γίνουν στα επιδόματα τέκνων:
- Θα διαφοροποιηθεί η κλιμάκωσή τους ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών, ώστε να αυξάνονται ουσιαστικά για όσους έχουν πάνω από ένα τέκνο.
- Θα γίνουν αλλαγές στα εισοδηματικά κριτήρια, ώστε να μειωθεί ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων και να κατευθυνθούν τα επιδόματα σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.
