Από τα ξημερώματα της περασμένης Τετάρτης που έφτασε στην κυπριακή ΑΟΖ το πλοίο – γεωτρύπανο «West Capella», από το οποίο ξεκίνησε η ερευνητική γεώτρηση στο οικόπεδο 11 για λογαριασμό της Total, καταγράφεται έντονη κινητικότητα τόσο σε διπλωματικό, όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο, στο φόντο σημαντικών επενδυτικών κινήσεων. Μια εξέλιξη, άλλωστε, που εν πολλοίς είχε προδιαγραφεί το προηγούμενο διάστημα, καθώς η Τουρκία είχε σαφώς δηλώσει τις προθέσεις της να κλιμακώσει την ένταση, στο πλαίσιο των ευρύτερων ανταγωνισμών για το φυσικό αέριο της περιοχής, αλλά όχι μόνο.
Φυσικά, οι εξελίξεις και οι κινήσεις των διαφόρων παικτών στη σκακιέρα δεν μπορούν να ερμηνευτούν ολοκληρωμένα χωρίς να ενταχθούν στο ευρύτερο πλαίσιο εντός του οποίου εκτυλίσσονται.
Είναι γεγονός, πάντως, ότι η γεώτρηση της Total στο κοίτασμα «Ονησίφορος» στην Κύπρο έχει φέρει στην επιφάνεια ένα ευρύ φάσμα διεργασιών σε πολλές κατευθύνσεις, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκονται οι προοπτικές εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου της ΝΑ Μεσογείου.
Προτού, όμως, περάσουμε να δούμε τις κινήσεις των διαφόρων παραγόντων, όπως αυτές εκτυλίσσονται με αφορμή τη γεώτρηση της Total, έχει αξία να σταθούμε στις εξελίξεις σε σχέση με την ίδια τη γεώτρηση, η οποία πλέον έχει ξεκινήσει.
Ξεκίνησε η γεώτρηση
Το τρυπάνι του West Capella άρχισε να κατεβαίνει ομαλά προς τον βυθό, σε βάθος 1.698 μέτρων στο σημείο της γεώτρησης. O βυθός έχει πολύ ελαφρά κλίση (3,5 μοίρες) προς τα νοτιοδυτικά. Σε αυτό το στάδιο, τοποθετούνται η κεφαλή του τρυπανιού και οι σωλήνες σε συνολικό μήκος 1.700 μέτρων, μέσα από τις οποίες περνά ο άξονας του τρυπανιού, ενώ από πλευρικούς θύλακες θα επιστρέφει η ειδική λάσπη -λιπαντικό- αλλά και τα θραύσματα της γεώτρησης, για να μεταφέρονται στη στεριά.
Προηγουμένως, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, θα ολοκληρωθούν οι τρισδιάστατες σεισμογραφικές έρευνες και θα απομακρυνθεί το σεισμογραφικό Ramform Hyperion και τα σκάφη υποστήριξής του.
Οι γεωλογικές πιθανότητες για κοίτασμα φυσικού αερίου και συμπυκνωμάτων φυσικού αερίου είναι της τάξης του 21%, ποσοστό που θεωρείται ως αρκετά υψηλό και αισιόδοξο.
Μέχρι το βάθος των 2.230 μέτρων αναμένεται απρόσκοπτη εργασία του τρυπανιού, αφού δεν υπάρχουν ενδείξεις για αέρια, ενώ στο υπόλοιπο βάθος της γεώτρησης προς τον στόχο, θα λαμβάνονται αυστηρά μέτρα ασφάλειας για αποφυγή επηρεασμού εργαζομένων από τυχόν απελευθέρωση υδρόθειου, που είναι πιθανή.
Επίσης, ειδικές προβλέψεις έχουν γίνει για την αντιμετώπιση περιστατικού σεισμικής δραστηριότητας, με σχέδιο στο οποίο συμμετέχει και Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τα πρώτα αποτελέσματα των γεωτρήσεων θα γίνουν γνωστά αρχές με μέσα Σεπτεμβρίου.
Στην Κύπρο Γαλλίδα υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων
Η γαλλική πλευρά, ως άμεσα ενδιαφερόμενη λόγω Total, παρακολουθεί από πολύ κοντά τις εξελίξεις, και μάλιστα σήμερα αναμένεται η μετάβαση της υπουργού Ενόπλων Δυνάμεων της Γαλλίας, Φλοράνς Παρλί στην Κύπρο, με ανοικτό το ενδεχόμενο να βρεθεί και στην πλατφόρμα της Total.
Η κα. Παρλί θα έχει συνάντηση με τον Κύπριο ομόλογό της, Χριστόφορο Φωκαΐδη, και θα επισκεφθεί τις γαλλικές φρεγάτες, που συμμετέχουν στη Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (UNFIL) και οι οποίες τις τελευταίες ημέρες κατέπλευσαν στη Λάρνακα.
Άλλωστε, η υπουργός μεταβαίνει στην περιοχή μετά από απόφαση του προέδρου της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με την κυπριακή κυβέρνηση.
Εξάλλου, πρόσφατα επισκέφτηκε το Παρίσι για συνομιλίες ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης.
Οι κινήσεις των στρατιωτικών δυνάμεων στη γεωπολιτική σκακιέρα
Η χρονική συγκυρία της άφιξης του West Capella στην κυπριακή ΑΟΖ, λίγες δηλαδή μέρες μετά την ανεπιτυχή ολοκλήρωση της Διάσκεψης για το Κυπριακό στην Ελβετία, συνέβαλε στο να αναδειχθούν ευκρινέστερα οι επιδιώξεις των διαφόρων παικτών που κινούνται στη γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής και οι εύθραυστες ισορροπίες που διατηρούνται.
Δεν είναι, εξάλλου, τυχαίο, ότι οι κινήσεις στο πολιτικό επίπεδο συνοδεύονται και από κινήσεις στρατιωτικών δυνάμεων από πολλά κράτη, η συγκέντρωση των οποίων ούτως ή άλλως στην περιοχή αυξάνεται στην περιοχή. Πέραν των σχετικών με τη γεώτρηση στο οικόπεδο 11, που θα δούμε πιο αναλυτικά και στη συνέχεια, δεν μπορεί να παραγνωριστεί ότι η περιοχή αποτελεί ήδη βασικό ορμητήριο για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις σε Συρία και Ιράκ, ενώ το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί και οι διακρατικές στρατιωτικές ασκήσεις στη ΝΑ Μεσόγειο.
Έτσι, για την προστασία της γεώτρησης και των συμφερόντων της Total επιστρατεύτηκαν, πέραν των κυπριακών δυνάμεων, και γαλλικές ναυτικές δυνάμεις, αλλά και δυνάμεις των ΗΠΑ, καθώς και ελληνικές.
Την ίδια ώρα, στην ευρύτερη περιοχή της Κύπρου κινούνται ναυτικές κι όχι μόνο δυνάμεις του Ισραήλ, της Ρωσίας, ακόμα και της Κίνας (είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από λίγες ημέρες η Κίνα άσκηση με αληθινά πυρά στη Μεσόγειο, από δυνάμεις που κατευθύνονταν προς τη Βαλτική για τη συμμετοχή σε προγραμματισμένες κοινές ασκήσεις με τη Ρωσία.
Όλες αυτές οι δυνάμεις, δεν βρέθηκαν, βέβαια, ξαφνικά στην περιοχή, αλλά δραστηριοποιούνται ήδη από καιρό στα πλαίσια των επεμβάσεων σε Συρία, Ιράκ, Λίβανο κ.α.
Είναι χαρακτηριστικό, για παράδειγμα, ότι οι γαλλικές φρεγάτες που έχουν αγκυροβολήσει στο λιμάνι της Λάρνακας, για να είναι εύκολη η πρόσβασή τους στην περιοχή της γεώτρησης της Total, βρίσκονταν ούτως ή άλλως στην περιοχή, συμμετέχοντας στη δύναμη επέμβασης στο Λίβανο.
Με τις διπλωματικές ζυμώσεις να είναι έντονες, αρκετοί δίνουν βάρος στην πρόσφατη παρέμβαση της Κομισιόν, η οποία υπογράμμισε ότι «πρέπει να αποφευχθούν οι τριβές που θα μπορούσαν να βλάψουν τις σχέσεις γειτονίας», σημειώνοντας τη «μακρόπνοη θέση της Κομισιόν πως τα κανάλια επικοινωνίας θα πρέπει να παραμείνουν ανοιχτά», αλλά και συνιστώντας «η υπομονή και η αυτοσυγκράτηση να αποτελούν τη γραμμή».
Πάντως, ιδιαίτερη αίσθηση έκανε η παρέμβαση των ΗΠΑ, μέσω δηλώσεων εκπροσώπου του State Department, ο οποίος, απαντώντας σε ερώτηση για τις σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις, είπε ότι «αναγνωρίζουμε το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει τους πόρους της στην ΑΟΖ της» και ότι «συνεχίζουμε να αποθαρρύνουμε δράσεις που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή».
Η παρέμβαση αυτή ερμηνεύτηκε ως ισχυρό μήνυμα στήριξης των ενεργειών της κυπριακής κυβέρνησης και της Total, και μάλιστα αρκετοί τη συνέδεσαν με τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή, ενόψει και επικείμενων ενεργειών αμερικανικών κολοσσών όπως π.χ. η ExxonMobil που έχουν βλέψεις και για την Ελλάδα.
Πάντως, δεν μπορεί να παραγνωριστεί ότι στις δηλώσεις του ο εκπρόσωπος του State Department προσέθεσε ότι «συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού θα πρέπει να κατανέμονται ακριβοδίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης», χρησιμοποιοώντας έτσι μια φρασεολογία που συχνά αναπαράγεται και από την πλευρά της Άγκυρας.
Οι τουρκικές στοχεύσεις
Υπό αυτό το πρίσμα, γίνεται ίσως καλύτερα κατανοητό τι επιδιώκει η Τουρκία με την κλιμάκωση της έντασης και των προκλήσεων επ’ αφορμή της γεώτρησης στην Κύπρο. Άλλωστε, πέραν της καθεαυτής απόπειρας έμπρακτης αμφισβήτησης της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στα χωρικά της ύδατα και την αξιοποίηση των φυσικών πόρων που βρίσκονται εκεί σε σχέση με το ανοιχτό μέτωπο του Κυπριακού, δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει ότι η Τουρκία έχει αναπτύξει ένα δικό της σχέδιο για το πώς θα αναβαθμιστεί ο ρόλος της στον ενεργειακό χάρτη. Βασικός πυλώνας του σχεδίου αυτού είναι αφενός η ενίσχυση της παρουσίας της στο διαμετακομιστικό κομμάτι (βλ. Turkish Stream, αναβίωση της συζήτησης για αγωγό Ισραήλ-Τουρκίας και επικείμενη επίσκεψη Αλμπαϊράκ στο Ισραήλ για το σκοπό αυτό – ένα σχέδιο που εμφανίζεται ως ανταγωνιστικό στον EastMed, που έχει αναδειχθεί ως προτεραιότητα για Ελλάδα και Κύπρο), αλλά και η ίδια η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Αυτό, άλλωστε, αποτυπώνεται και στην ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, σύμφωνα με την οποία «η Τουρκία είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τόσο τα δικαιώματα και συμφέροντά της στην υφαλοκρηπίδα της, όσο και να συνεχίσει να υποστηρίζει την τουρκοκυπριακή πλευρά».
Είναι χαρακτηριστικό, για παράδειγμα, ότι ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Μπεράτ Αλμπαϊράκ είχε προαναγγείλει από το βήμα της Παγκόσμιας Διάσκεψης για το Πετρέλαιο, που ολοκληρώθηκε τις προηγούμενες ημέρες στην Κωνσταντινούπολη ότι, μετά την ολοκλήρωση των τουρκικών ερευνών στην περιοχή της Αμμοχώστου, «επόμενο βήμα μας είναι η Μόρφου», υπογραμμίζοντας ότι η συγκεκριμένη περιοχή «είναι για εμάς πολύ σημαντική» και ότι με τις εργασίες εκεί «θα διαδραματίσουμε πλέον πολύ σημαντικό ρόλο στη Μεσόγειο».
Μάλιστα, ο “υπουργός ενέργειας” Σουνάτ Ατούν του ψευδοκράτους δήλωσε πρόσφατα στην εφημερίδα Μιλλιέτ, το επόμενο βήμα είναι να πάει και πλατφόρμα στη Μόρφου για να γίνει γεώτρηση.
Εξ ου και η είδηση ότι η τουρκική πλευρά είχε αναγγείλει ότι το τουρκικό ερευνητικό Barbaros είχε πάρει πορεία προς τον κόλπο της Μόρφου, προτού τελικά το βράδυ της Παρασκευής τον παρακάμψει και αλλάξει ρότα κατευθυνόμενο προς τα οικόπεδα 5 και 6 της κυπριακής ΑΟΖ στα ανοικτά της Πάφου, για να αλλάξει εκ νέου κατεύθυνση το Σάββατο και να πλεύσει προς το οικόπεδο 7, προτού στη συνέχεια απομακρυνθεί από την Κύπρο με κατεύθυνση προς Τουρκία, εύκολα εντάσσεται στο παραπάνω πλαίσιο.
Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι η Τουρκία θεωρεί ότι τα οικόπεδα 5 και 6 της κυπριακής ΑΟΖ, ανήκουν στην τουρκική υφαλοκρηπίδα.
Αναμενόμενες κρίνει τις τουρκικές αντιδράσεις η κυπριακή πλευρά
Το γεγονός ότι η Τουρκία αντιδρά με αρκετά «θορυβώδη» τρόπο δεν έχει προξενήσει ιδιαίτερη εντύπωση στην κυπριακή κυβέρνηση, η οποία εκτιμά ότι οι τουρκικές αντιδράσεις είναι αναμενόμενες και στα πλαίσια των όσων συνηθίζει να κάνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις η Τουρκία.
Σε δηλώσεις του, ο υπουργός Άμυνας της Κύπρου, Χριστόφορος Φωκαΐδης, εκτίμησε ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας και παρατήρησε πως “το συντομότερο που θα σταματήσουμε καθημερινά να ασχολούμαστε με το τι συμβαίνει στο γεωτρύπανο, τόσο το καλύτερο”.
Η Κύπρος εκτιμά ότι η αναπαραγωγή κλίματος έντασης δεν ευνοεί τα κυπριακά συμφέροντα, καθώς η τουρκική προκλητικότητα είναι πιθανό να διατηρηθεί όσο συνεχίζεται η γεώτρηση. Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Φωκαΐδη, οι κινήσεις της Τουρκίας “είναι συνήθεις, τις έχουμε δει και σε προηγούμενες γεωτρήσεις και είναι εντός των προβλέψεων”. Εξ ου και παροτρύνει πως “δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να παρασυρθούμε είτε στη δημιουργία, είτε στην αναπαραγωγή ενός κλίματος έντασης, που στόχος του δεν είναι άλλος παρά η ματαίωση, η αναβολή των ενεργειακών μας σχεδιασμών”.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο υπουργός Ενέργειας Γ. Λακκοτρύπης κάλεσε με δηλώσεις του “να μη μας παρασύρει η Τουρκία στο παιχνίδι της έντασης” εκτιμώντας ότι “το παιχνίδι της έντασης μόνο ζημιά θα προκαλέσει, και στην Ελλάδα και στην Κύπρο, όχι μόνο στην ενέργεια, αλλά και στον τουρισμό”. “Δεν υπάρχει πολεμικό κλίμα, είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα” επισήμανε ακόμα ο Γιώργος Λακκοτρύπης, εξηγώντας ότι η Λευκωσία είχε προετοιμάσει το έδαφος για τη γεώτρηση.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυπριακής πλευράς, δεν είναι προς όφελος των συμφερόντων της Κύπρου η στρατιωτικοποίηση του ζητήματος. Όπως τόνισε ο κ. Φωκαΐδης, “παρακολουθούμε στενά την κατάσταση, εφαρμόζουμε τα σχέδια για τα οποία έχουμε εκπαιδευτεί να εφαρμόζουμε, συνεργαζόμαστε με όλους τους ενδιαφερόμενους και παραμένουμε με σοβαρότητα και ψυχραιμία προσηλωμένοι στον εθνικό στόχο, που είναι η υλοποίηση, η ολοκλήρωση των ενεργειακών μας σχεδιασμών”.
Πηγή: energypress.gr
