Γονικές παροχές και τεκμήρια 2025: Οδηγός επιβίωσης πριν την 31η Δεκεμβρίου – Οι 5 παγίδες που θα πρέπει να προσέξεις

Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για χιλιάδες φορολογούμενους που μέσα στο 2025 προχώρησαν σε αγορά ακινήτου, αυτοκινήτου ή άλλων περιουσιακών στοιχείων, η αξία των οποίων δεν καλύπτεται πλήρως από τα δηλωθέντα εισοδήματά τους.

Η «λύση» για την κάλυψη των τεκμηρίων ακούει στο όνομα γονικές παροχές ή δωρεές χρηματικών ποσών.

Ωστόσο, η διαδικασία κρύβει παγίδες και η προθεσμία είναι ασφυκτική. Η ηλεκτρονική δήλωση στην πλατφόρμα myPROPERTY της ΑΑΔΕ πρέπει να υποβληθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, προκειμένου τα ποσά αυτά να ληφθούν υπόψη για την κάλυψη των φετινών δαπανών και να αποφευχθεί η επιβολή πρόσθετου φόρου.

Η δήλωση δεν σημαίνει αυτόματη απαλλαγή

Είναι κρίσιμο να γίνει κατανοητό ότι η απλή υποβολή της δήλωσης δωρεάς ή γονικής παροχής δεν εξασφαλίζει αυτόματα την απαλλαγή. Η ΑΑΔΕ έχει πλέον τα εργαλεία να προχωρά σε άμεσες διασταυρώσεις, ελέγχοντας την εγκυρότητα της συναλλαγής μέσω των τραπεζικών στοιχείων.

Αν διαπιστωθεί οποιαδήποτε αναντιστοιχία, ή – το συνηθέστερο – ότι η μεταφορά δεν έγινε με τον σωστό τρόπο (π.χ. μετρητά), τότε χάνεται το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση, ο φόρος επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ, με συντελεστή που μπορεί να φτάσει το 10% ή και το 20% ανάλογα την περίπτωση.

5 κρίσιμα σημεία «SOS» για να καλύψετε τα τεκμήρια

Οι φοροτεχνικοί εφιστούν την προσοχή σε πέντε κρίσιμες λεπτομέρειες που καθορίζουν την εγκυρότητα της διαδικασίας:

Το αφορολόγητο των 800.000€ δεν ισχύει για όλους: Το υψηλό αφορολόγητο όριο αφορά αποκλειστικά μεταβιβάσεις μεταξύ συγγενών Α’ κατηγορίας. Αυτοί είναι οι γονείς προς τα παιδιά, οι σύζυγοι μεταξύ τους (ή μέρη συμφώνου συμβίωσης) και οι παππούδες/γιαγιάδες προς τα εγγόνια. Δεν ισχύει για μεταβιβάσεις μεταξύ αδελφών, θείων ή ανιψιών.
Μόνο τραπεζική μεταφορά (όχι μετρητά): Για να αναγνωριστεί η γονική παροχή ή δωρεά, απαιτείται αποκλειστικά τραπεζική μεταφορά από τον τραπεζικό λογαριασμό του δωρητή (π.χ. γονέα) στον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου (π.χ. τέκνου). Οποιαδήποτε δωρεά σε μετρητά, ακόμη κι αν τα χρήματα μπουν αμέσως στην τράπεζα από τον λήπτη, θεωρείται άκυρη για το αφορολόγητο και φορολογείται αυτόνομα με 10% από το πρώτο ευρώ.
Προσοχή στις «τριγωνικές» συναλλαγές: Η ΑΑΔΕ ελέγχει πλέον εξονυχιστικά τις διαδοχικές δωρεές (π.χ. ο πατέρας δίνει στο τέκνο και το τέκνο αμέσως μετά δίνει στον αδελφό του). Εάν κριθεί ότι πρόκειται για τεχνητή μεταβίβαση με σκοπό την καταστρατήγηση (π.χ. για να αποφύγει ο αδελφός τον φόρο 20%), η εφορία μπορεί να ακυρώσει τις απαλλαγές και να επιβάλει φόρο 20% από το πρώτο ευρώ.
Κοινός λογαριασμός = Κίνδυνος δωρεάς σε τρίτους: Αν τα χρήματα της γονικής παροχής κατατεθούν σε κοινό λογαριασμό που έχει το τέκνο με ένα τρίτο πρόσωπο (π.χ. τον/την σύζυγό του, πριν τον γάμο, ή έναν φίλο), η ΑΑΔΕ μπορεί να θεωρήσει ότι μέρος των χρημάτων ωφέλησε τον συνδικαιούχο. Σε αυτό το σενάριο, εγείρεται θέμα επιβολής φόρου δωρεάς προς τον τρίτο συνδικαιούχο.
Το «πόθεν έσχες» του δωρητή: Κατά την υποβολή της δήλωσης, η πλατφόρμα δεν ελέγχει αυτόματα το «πόθεν έσχες» του γονέα που κάνει την παροχή. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα ελεγχθεί ποτέ. Σε μελλοντικό έλεγχο, ειδικά σε συναλλαγές μεγάλων ποσών, ο δωρητής μπορεί να κληθεί να δικαιολογήσει την προέλευση των χρημάτων που μεταβίβασε.

Ο ρόλος του χρόνου: Πότε πρέπει να γίνει η δήλωση;

Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο, για να χρησιμοποιηθούν τα ποσά αυτά για την κάλυψη τεκμηρίων, η δήλωση δωρεάς/γονικής παροχής πρέπει να υποβληθεί εντός του ίδιου φορολογικού έτους με τη δαπάνη. Δηλαδή, για αγορές του 2025, η δήλωση πρέπει να γίνει το αργότερο έως 31/12/2025.

Αν η δήλωση γίνει μεταγενέστερα (π.χ. το 2026), η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να την αποδεχθεί, αλλά μόνο υπό δύο αυστηρές προϋποθέσεις:

Να αποδεικνύεται ότι τα χρήματα έχουν πράγματι εισπραχθεί.
Να επιβεβαιώνεται ότι η μεταφορά των χρημάτων έγινε πριν από την πραγματοποίηση της αγοράς (π.χ. πριν την υπογραφή του συμβολαίου του ακινήτου).

Ενισχυμένοι έλεγχοι και ψηφιακή διασύνδεση

Οι φορολογικές αρχές έχουν ενισχύσει τους διασταυρωτικούς ελέγχους, εκμεταλλευόμενες την πλήρη ψηφιακή διασύνδεση των τραπεζών με την ΑΑΔΕ. Αυτό επιτρέπει την άμεση επιβεβαίωση των κινήσεων και περιορίζει δραστικά τις δυνατότητες απόκρυψης συναλλαγών ή μεταφορών εκτός τραπεζικού συστήματος.

Στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι οι φετινές δηλώσεις χρηματικών παροχών θα είναι αυξημένες, καθώς όλο και περισσότεροι φορολογούμενοι αξιοποιούν αυτό το νόμιμο εργαλείο για να καλύψουν τεκμήρια και να αποφύγουν φορολογικές επιβαρύνσεις. Το κλειδί, ωστόσο, είναι η διαδικασία να γίνει σωστά, με απόλυτη διαφάνεια και εντός των προθεσμιών.