Μία από τις σημαντικότερες θεσμικές παρεμβάσεις των τελευταίων δεκαετιών, η οποία αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο μεταβιβάζονται οι περιουσίες στην Ελλάδα, παρουσιάστηκε επίσημα από τον υπουργό Δικαιοσύνης, Γιώργο Φλωρίδη, τον υφυπουργό Ιωάννη Μπούγα και τον επικεφαλής της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, καθηγητή Απόστολο Γεωργιάδη.
Ογδόντα χρόνια μετά την πρώτη εφαρμογή του Αστικού Κώδικα (1946), το κληρονομικό δίκαιο εκσυγχρονίζεται για να ανταποκριθεί στις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Το νομοσχέδιο θα τεθεί άμεσα σε δημόσια διαβούλευση, με στόχο να γίνει νόμος του κράτους και να τεθεί σε εφαρμογή μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026.
Οι αλλαγές κινούνται σε τέσσερις βασικούς άξονες και επηρεάζουν εκατομμύρια πολίτες, ρυθμίζοντας θέματα χρεών, δικαιώματα συζύγων και συντρόφων, αλλά και την τύχη των οικογενειακών επιχειρήσεων.
Τέλος στην ευθύνη με την ατομική περιουσία για χρέη κληρονομιάς
Ίσως η πιο κρίσιμη αλλαγή με άμεσο οικονομικό αντίκτυπο αφορά την ευθύνη των κληρονόμων. Μέχρι σήμερα, η αποδοχή μιας κληρονομιάς που περιείχε χρέη μπορούσε να απειλήσει την προσωπική περιουσία του κληρονόμου, οδηγώντας σε κύμα αποποιήσεων.
Με το νέο πλαίσιο θεσπίζεται ο διαχωρισμός της κληρονομιαίας από την ατομική περιουσία.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι:
Ο κληρονόμος δεν θα επιβαρύνεται με τη δική του περιουσία για τα χρέη του θανόντος.
Οι οφειλές της κληρονομιάς θα πληρώνονται αποκλειστικά από τα στοιχεία της ίδιας της κληρονομιάς.
Στόχος είναι να περιοριστούν οι μαζικές αποποιήσεις, να «ξεμπλοκάρουν» ακίνητα και επιχειρήσεις που μένουν αδρανή και να ενισχυθεί η ασφάλεια των συναλλαγών.
Το νομοσχέδιο ενισχύει τη θέση του συζύγου που μένει στη ζωή, τροποποιώντας τα ποσοστά της κληρονομιάς ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων:
Αν υπάρχει ένα παιδί, το ποσοστό του συζύγου αυξάνεται στο 33% (από το 25% που ίσχυε).
Αν υπάρχουν δύο ή περισσότερα παιδιά, το ποσοστό παραμένει στο 25%, με τα παιδιά να μοιράζονται το υπόλοιπο.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν παιδιά, ο σύζυγος πλέον προηγείται στην κληρονομική διαδοχή έναντι των γονέων, των αδελφών ή άλλων συγγενών του θανόντος.
Δικαιώματα για συντρόφους και σύμφωνα συμβίωσης
Το νέο δίκαιο προσαρμόζεται στις σύγχρονες μορφές οικογένειας. Όσοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης εξισώνονται πλήρως κληρονομικά με τους παντρεμένους.
Ωστόσο, εισάγεται μια σημαντική πρόβλεψη και για τους ανέρειστους συντρόφους (χωρίς γάμο ή σύμφωνο), υπό συγκεκριμένες αυστηρές προϋποθέσεις:
Αν δεν υπάρχουν άλλοι συγγενείς με κληρονομικό δικαίωμα και η περιουσία θα κατέληγε στο Δημόσιο, ο επιζών σύντροφος μπορεί να κληρονομήσει.
Προϋπόθεση είναι να αποδειχθεί συμβίωση τουλάχιστον τριών ετών.
Η σχετική αίτηση πρέπει να γίνει εντός τεσσάρων μηνών από τον θάνατο.
Επιπλέον, προβλέπεται ότι ο σύντροφος μπορεί να συνεχίσει να διαμένει στην κοινή κατοικία για ένα έτος μετά τον θάνατο του διαθέτη, διάστημα που μπορεί να παραταθεί αν υπάρχουν κοινά παιδιά.
Καινοτομία με τις «κληρονομικές συμβάσεις»
Για πρώτη φορά επιτρέπεται η κατάρτιση κληρονομικών συμβάσεων, σπάζοντας μια απαγόρευση δεκαετιών. Αυτό εξυπηρετεί κυρίως τη διαδοχή σε οικογενειακές επιχειρήσεις.
Ο διαθέτης μπορεί, όσο βρίσκεται εν ζωή, να συνάψει σύμβαση μεταβίβασης της περιουσίας του (η οποία θα ενεργοποιηθεί μετά τον θάνατό του) σε πρόσωπο που κρίνει ικανό να συνεχίσει την επιχείρηση.
Αντίστοιχα, επιτρέπεται η σύμβαση με την οποία ένας κληρονόμος παραιτείται από το δικαίωμά του όσο ο διαθέτης είναι ακόμα ζωντανός.
Νέοι κανόνες για διαθήκες
Οι ιδιόγραφες διαθήκες διατηρούνται, αλλά μπαίνουν δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή πλαστογραφιών. Όταν προσκομίζονται σε συμβολαιογράφο από μακρινούς συγγενείς (όχι παιδιά ή συζύγους) ή αν έχει περάσει μεγάλο διάστημα από τον θάνατο, θα απαιτείται έλεγχος γνησιότητας από μάρτυρες και πραγματογνώμονες.
Επίσης:
Το όριο ηλικίας για σύνταξη διαθήκης κατεβαίνει στα 16 έτη.
Διευκολύνονται τα άτομα με αναπηρία με χρήση τεχνολογικών μέσων.
Απαγορεύεται ρητά η σύνταξη διαθήκης από νοσηλευόμενους υπέρ εργαζομένων ή διοικούντων σε οίκους ευγηρίας και νοσοκομεία, για την προστασία των ηλικιωμένων από εκμετάλλευση.
The post Κληρονομικό Δίκαιο: Αναμόρφωση μετά από 80 χρόνια – Οι αλλαγές για χρέη, διαθήκες και μερίδια συζύγων appeared first on Newpost.gr.