Νέα έρευνα δείχνει ότι υψηλότερες θερμοκρασίες θα οδηγήσουν σε αύξηση αδηφάγων ακρίδων, καμπιών και άλλων επιβλαβών για τις καλλιέργειες εντόμων, με πιθανές καταστροφικές συνέπειες στις προμήθειες τροφίμων παγκοσμίως.
Η μελέτη αυτή αποτελεί μια «δριμεία προειδοποίηση» για το μέλλον των τροφίμων παγκοσμίως, σχολιάζει ο Robert Paxton, οικολόγος εντομολόγος στο Πανεπιστήμιο Martin Luther της Γερμανίας.
Μόλις τα τελευταία 10 χρόνια άρχισαν οι επιστήμονες να έχουν πλήρη επίγνωση της απειλής των εντόμων. Αυτό έγινε όταν ο Curtis Deutsch, βιογεωχημικός του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, δμοσίευσε μια μελέτη που έδειχνε ότι με την αύξηση της θερμοκρασίας σχεδόν όλα τα έντομα πολλαπλασιάζονται και επιταχύνουν τον μεταβολισμό τους. «Όταν υπάρχει περισσότερη θερμική ενέργεια στο περιβάλλον», εξηγεί ο Deutsch, «όλες οι διαφορετικές χημικές αντιδράσεις στον σύνθετο κόσμο της βιοχημίας των ζωντανών οργανισμών αρχίζουν να επιταχύνονται οπότε θα πρέπει να καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες».
Για να γίνει ορατή η ζημιά που θα προκαλέσει η αυξημένη όρεξη των εντόμων, ο Deutsch και η ομάδα του ανέπτυξαν ένα υπολογιστικό μοντέλο όπου εισήγαγαν κλιματικά μοντέλα και στοιχεία φυσιολογίας από εκατοντάδες είδη εντόμων. Με αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 2°C, όπως προβλέπουν τα μοντέλα ότι θα γίνει μέχρι το 2100, αν όχι νωρίτερα, οι καλλιέργειες σιταριού μειώνονται κατά 46%, οι καλλιέργιες ρυζιού κατά 19%, και του καλαμποκιού κατά 31%. Οι εύκρατες και παραγωγικές περιοχές ήταν αυτές που επλήγησαν περισσότερο.
Για το σιτάρι και το καλαμπόκι, το μοντέλο προέβλεψε ότι οι απώλειες θα συνεχίζονται να αυξάνονται κατά 10-25% για κάθε επιπλέον βαθμό θερμοκρασίας. Ωστόσο, οι καλλιέργειες ρυζιού δείχνουν σταθερότητα μετά την αύξηση των 3°C, πιθανότατα επειδή πρόκειται για καλλιέργεια κατεξοχήν τροπικών περιοχών όπου τα έντομα δυσκολεύονται να ζήσουν σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Αν και οι δύο επιστήμονες, Paxton και Deutsch, συμφωνούν ότι το μοντέλο δεν περιέχει κάποια σημαντικά δεδομένα (πχ. πώς θα αντιδράσουν τα αρπακτικά των εντόμων σε μια αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, αν θα υπάρξουν αλλαγές στη διατροφή των εντόμων, και αν θα αλλάξουν οι τεχνικές που ακολουθούν οι καλλιεργητές ώστε να απομακρύνουν τα επιβλαβή έντομα), παραδέχονται ότι το μοντέλο είναι αρκετά ισχυρό με ορθά αποτελέσματα. Μάλιστα ο Paxton εκτιμάει ότι οι αγρότες στη Γερμανία αναμένεται να χάσουν το ένα πέμπτο της καλλιέργειάς τους φέτος εξαιτίας των νέων υψηλών θερμοκρασιών και της ξηρασίας.
Ο Deutsch εξακολουθεί να τονίζει τη σημασία που έχει ο έγκαιρος σχεδιασμός της προετοιμασίας κατά των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην προμήθεια τροφίμων παγκοσμίως, που θα πλήξουν κυρίως τα φτωχότερα νοικοκυριά. Αξίζει να σημειωθεί ότι το σιτάρι, το ρύζι και το καλαμπόκι αποτελούν τη βασική τροφή για περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Πηγή: Science / Frankie Schembri
