Το 2025 καταγράφεται ως έτος καμπής για τη στεγαστική κρίση στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έκδοση Housing in Europe – 2025 edition της Eurostat. Η χώρα δεν βρίσκεται απλώς ψηλά στις αρνητικές κατατάξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά σε κρίσιμους δείκτες καταλαμβάνει την πρώτη θέση, συνθέτοντας ένα περιβάλλον στεγαστικής ασφυξίας που, όπως όλα δείχνουν, δεν θα εκτονωθεί άμεσα.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανούν κατά μέσο όρο το 36% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για έξοδα στέγασης, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κινείται στο 19%. Πρόκειται για απόκλιση σχεδόν διπλάσια, που αποτυπώνει με σαφήνεια τη δυσανάλογη πίεση που ασκείται στην καθημερινότητα των πολιτών, ιδιαίτερα σε μισθωτούς και συνταξιούχους.
Ληξιπρόθεσμες οφειλές και ενεργειακή φτώχεια
Το πιο ανησυχητικό εύρημα της έκθεσης αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Η Ελλάδα καταγράφει την αρνητική πρωτιά στην ΕΕ, καθώς το 43% των πολιτών δηλώνει αδυναμία έγκαιρης πληρωμής ενοικίου, στεγαστικού δανείου ή λογαριασμών κοινής ωφέλειας, τη στιγμή που ο μέσος ευρωπαϊκός όρος περιορίζεται μόλις στο 9%. Το στοιχείο αυτό δεν συνιστά απλώς οικονομικό δείκτη, αλλά καθαρό κοινωνικό συναγερμό.
Παράλληλα, η ενεργειακή φτώχεια παραμένει ανοιχτή πληγή. Σχεδόν ένας στους πέντε πολίτες (19%) δηλώνει ότι αδυνατεί να διατηρήσει την κατοικία του επαρκώς ζεστή τον χειμώνα, γεγονός που συνδέεται άμεσα με την παλαιότητα του κτιριακού αποθέματος, το υψηλό ενεργειακό κόστος και τα χαμηλά εισοδήματα.
Ακίνητα: Μικρή επιβράδυνση, μεγάλη απόσταση από τους μισθούς
Την ίδια στιγμή, οι τιμές των ακινήτων εμφανίζουν μεν επιβράδυνση στον ρυθμό ανόδου, χωρίς όμως ουσιαστική ανακούφιση. Στις αρχές του 2025 η αύξηση διαμορφώθηκε περίπου στο 6,8%, χαμηλότερα από τα διψήφια ποσοστά του 2023, ωστόσο η ψαλίδα μεταξύ μισθών και κόστους στέγασης παραμένει χαώδης. Για χιλιάδες νοικοκυριά, ακόμη και μια «ηπιότερη» αύξηση λειτουργεί σωρευτικά, επιβαρύνοντας προϋπολογισμούς που ήδη βρίσκονται στα όριά τους.
Το 2026 προ των πυλών: πιέσεις που δεν υποχωρούν
Οι προβλέψεις για το 2026 δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες, η αγορά ακινήτων εκτιμάται ότι θα δεχθεί νέες ωθήσεις. Οι αναλυτές μιλούν για νέα άνοδο 3%–5% στις τιμές πώλησης και στα ενοίκια, καθώς η ζήτηση παραμένει ισχυρή και το απόθεμα νέων κατοικιών περιορισμένο.
Την ίδια ώρα, οι φορολογικές παρεμβάσεις που τίθενται σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2026 –όπως η απαλλαγή φόρου εισοδήματος για κενά ακίνητα που θα διατεθούν σε μακροχρόνια μίσθωση και ο νέος συντελεστής 25% για υψηλά εισοδήματα από ενοίκια– θα κριθούν στην πράξη. Το αν θα οδηγήσουν σε ουσιαστική αύξηση της προσφοράς ή απλώς σε ανακατανομή βαρών, μένει να φανεί.
Ιδιαίτερη πίεση συνεχίζει να ασκεί και η βραχυχρόνια μίσθωση, παρά τους περιορισμούς σε περιοχές όπως το κέντρο της Αθήνας. Το Airbnb εξακολουθεί να μετατοπίζει μόνιμους κατοίκους προς την περιφέρεια, ανεβάζοντας τα ενοίκια ακόμη και σε συνοικίες που μέχρι πρότινος θεωρούνταν οικονομικά προσιτές.
Τέλος, η παράταση της αναστολής ΦΠΑ στις νέες οικοδομές έως το τέλος του 2026 λειτουργεί ως προσωρινή ανάσα για την αγορά. Ωστόσο, η αβεβαιότητα για το τι θα ακολουθήσει μετά ενδέχεται να οδηγήσει σε προληπτικές αυξήσεις τιμών, ενισχύοντας περαιτέρω την ανασφάλεια.
Από την ακρίβεια στην κοινωνική συνοχή
Με λίγα λόγια, το 2026 η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα παύει να είναι απλώς ζήτημα ακρίβειας. Μετατρέπεται σε δομικό πρόβλημα κοινωνικής συνοχής, με κίνδυνο περαιτέρω περιθωριοποίησης των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων. Όταν η στέγη απορροφά πάνω από το ένα τρίτο του εισοδήματος και η αδυναμία πληρωμών γίνεται ο κανόνας, το ζήτημα παύει να είναι ατομικό. Γίνεται συλλογικό – και πολιτικό.