Γράφει ο Αλέξανδρος Δαλέκος
Η πιθανή κατασκευή ενός νέου αγωγού φυσικού αερίου ο οποίος, διασχίζοντας τη Μαύρη Θάλασσα, θα ενώνει τη Ρωσία και την Τουρκία, αντικαθιστώντας τον «φαραωνικών διαστάσεων» South Stream αποτελεί μία κίνηση που αναμφίβολα θα επηρεάσει και μία τρίτη χώρα που αποτελεί κρίσιμο κρίκο στη γεωπολιτική αλυσίδα της ευρύτερης περιοχής της Μαύρης Θάλασσας: το Αζερμπαϊτζάν.
Αναμφίβολα, έπειτα από επτά χρόνια προσπαθειών και με το κόστος να ανέρχεται πλέον σε δυσθεώρητο ύψος, ο South Stream δύσκολα θα μπορούσε να υλοποιηθεί. Άλλωστε, είχε σχεδιαστεί ως αντίβαρο του επίσης υπερφιλόδοξου Nabucco, ο οποίος ναυάγησε από τη στιγμή που δεν υπήρχε αέριο επαρκές για να τα μεταφέρει, με την παράλληλη άνοδο του κόστους να καθιστά την κατασκευή του απαγορευτική.
Η Μόσχα εμφανίζεται χαμένη από αυτή την εξέλιξη, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση πέτυχε μία σπάνια νίκη έχοντας αυξήσει τους τελευταίους μήνες την πίεση κατά της κατασκευής του South Stream. Αναμφίβολα, κερδισμένη θα είναι και η Τουρκία αν το σχέδιο προχωρήσει. Τι θα μπορούσε όμως να σημάνει ένας ρωσοτουρκικός αγωγός για το Αζερμπαϊτζάν, που αυτή τη στιγμή εμφανίζεται ως η μόνη χειροπιαστή λύση για την περιβόητη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών της Ευρώπης;
Θεωρητικά, ένας αγωγός στη Μαύρη Θάλασσα από τη Ρωσία στην Τουρκία λειτουργεί ανταγωνιστικά στα αζερικά συμφέροντα. Το Μπακού έχει επενδύσει πολλά για την ανάπτυξη των κοιτασμάτων του αλλά και για τους αγωγούς ΤΑΝΑΡ και ΤΑΡ. Ωστόσο, ακόμη και αν ένα τόσο μεγάλο έργο αρχίσει να κατασκευάζεται, το αέριο που θα διοχετευθεί προς την Τουρκία θα πρέπει στη συνέχεια να περάσει ακριβώς σε αυτό το δίκτυο αγωγών (ΤΑΝΑΡ, ΤΑΡ) που δημιουργήθηκε για το αζερικό αέριο.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει μία συνεργασία Μόσχας – Μπακού. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το γεγονός ότι μετά την επιβολή των ευρωπαϊκών κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, με αφορμή την ουκρανική κρίση, οι δύο χώρες έχουν υπογράψει σειρά εμπορικών συμφωνιών στο πλαίσιο της αναζήτησης εναλλακτικών λύσεων από τη ρωσική πλευρά για να καλύψει ανάγκες που επλήγησαν. Επομένως, η ρωσική στροφή προς τη Μαύρη Θάλασσα να μην έχει στις σχέσεις των δύο χωρών τόσο κακή επίδραση όπως κάποιοι προβλέπουν σήμερα.
