Ριζικές αλλαγές στον χάρτη της κατοικίας επιδιώκει να φέρει το νέο πακέτο παρεμβάσεων που ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με επίκεντρο το στεγαστικό πρόβλημα. Οι παρεμβάσεις κινούνται σε τρεις βασικούς άξονες: ανακαίνιση ακινήτων, στήριξη ενοικιαστών και αυστηρότερο πλαίσιο για τη βραχυχρόνια μίσθωση.
Στο επίκεντρο των αλλαγών βρίσκονται οι ενοικιαστές που αναζητούν κατοικία εκτός μεγάλων αστικών κέντρων λόγω διορισμού ή μετάθεσης, αλλά και οι ιδιοκτήτες παλαιών ή κλειστών ακινήτων, οι οποίοι αποκτούν ισχυρά κίνητρα για να τα επαναφέρουν στην αγορά.
Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος για επενδύσεις στην προσιτή στέγη, καθώς κατασκευαστικές και επενδυτικές εταιρείες θα μπορούν να αξιοποιούν αδιάθετα κτίρια ή να μετατρέπουν υφιστάμενα ακίνητα αποκλειστικά για μακροχρόνια μίσθωση, με φορολογικές ελαφρύνσεις.
Το νέο «Ανακαινίζω»: Πλήρης ανακαίνιση κατοικιών
Την «καρδιά» του στεγαστικού πακέτου αποτελεί το νέο πρόγραμμα «Ανακαινίζω», το οποίο σχεδιάζεται να ενεργοποιηθεί εντός του 2026. Σε αντίθεση με τα προηγούμενα προγράμματα, το νέο σχήμα δεν θα περιορίζεται σε ενεργειακές παρεμβάσεις, αλλά θα καλύπτει γενικές και λειτουργικές ανακαινίσεις, ώστε τα ακίνητα να καταστούν άμεσα κατοικήσιμα.
Ο συνολικός προϋπολογισμός εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 500 εκατ. ευρώ, με στόχο την ανακαίνιση 15.000 έως 20.000 κατοικιών, κυρίως διαμερισμάτων που παραμένουν κλειστά εδώ και χρόνια.
Η επιδότηση θα καλύπτει έως και το 90% του επιλέξιμου κόστους, με τη συνολική ενίσχυση ανά κατοικία να φτάνει περίπου τις 36.000 ευρώ. Προβλέπονται προσαυξήσεις για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, ενώ τα εισοδηματικά όρια τοποθετούνται στα 35.000 ευρώ για ζευγάρι, με προσαύξηση 5.000 ευρώ για κάθε παιδί.
Διπλή επιστροφή ενοικίου για μετακινήσεις στην περιφέρεια
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους εργαζόμενους που μετακινούνται εκτός μεγάλων αστικών κέντρων για υπηρεσιακούς λόγους. Εκπαιδευτικοί, γιατροί και νοσηλευτές που μισθώνουν κατοικία στον τόπο υπηρεσίας τους θα δικαιούνται πλέον επιστροφή ενοικίου για δύο μήνες κάθε έτος.
Το ανώτατο ποσό ορίζεται στα 800 ευρώ ανά μήνα, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, διαφοροποιώντας σημαντικά το νέο καθεστώς από το ισχύον. Μέχρι σήμερα, η επιστροφή ενοικίου αντιστοιχούσε στο 1/12 του ετήσιου ενοικίου, με ανώτατο όριο τα 800 ευρώ ετησίως, υπό αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
«Φρένο» στη βραχυχρόνια μίσθωση – Τι αλλάζει στα Airbnb
Στον αντίποδα, το νέο πλαίσιο αυστηροποιεί τους κανόνες της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης παγώνει η έκδοση νέων αδειών Airbnb, ενώ αντίστοιχοι περιορισμοί ισχύουν και σε συγκεκριμένες ζώνες της Αθήνας.
Κομβική αλλαγή αποτελεί το γεγονός ότι, στις περιοχές όπου απαγορεύεται η έκδοση νέων αδειών, η βραχυχρόνια μίσθωση δεν μεταβιβάζεται πλέον μαζί με το ακίνητο. Σε περίπτωση πώλησης, γονικής παροχής ή κληρονομιάς, το ακίνητο διαγράφεται από το Μητρώο Βραχυχρόνιας Μίσθωσης και δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί ως Airbnb.
Τα 6 μέτρα του νέου στεγαστικού πακέτου
- Γενναίο πρόγραμμα ανακαινίσεων με επιδότηση έως 90% και ανώτατο ποσό 36.000 ευρώ ανά κατοικία.
- Διπλή επιστροφή ενοικίου για περίπου 50.000 εκπαιδευτικούς, γιατρούς και νοσηλευτές που εργάζονται εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης.
- Μετατροπή δημοτικών και κρατικών κτιρίων σε κατοικίες για δημοσίους υπαλλήλους σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές.
- Νέοι περιορισμοί στη βραχυχρόνια μίσθωση, με πάγωμα νέων αδειών και αυτόματη διαγραφή μεταβιβαζόμενων ακινήτων από το Μητρώο Airbnb.
- Κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις στην προσιτή στέγη, με υποχρεωτική μακροχρόνια μίσθωση τουλάχιστον 10 ετών και φορολογικές εκπτώσεις.
- Πολεοδομικές ρυθμίσεις για ταχύτερη μετατροπή ανενεργών και εγκαταλελειμμένων κτιρίων σε κατοικίες.