Η ενεργειακή συνεργασία στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, η βιώσιμη ανάπτυξη και η «πράσινη» μετάβαση βρέθηκαν, σήμερα το πρωί, στο επίκεντρο των εργασιών του 2ου Thessaloniki Regional Forum, που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη.
Η ενεργειακή ασφάλεια, η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η ανάπτυξη ενός βιώσιμου ενεργειακού μέλλοντος είναι ζητήματα διασυνοριακής υφής που απαιτούν συνεργασία, ανέφερε από το βήμα του φόρουμ η γενική γραμματέας Ενέργειας και Φυσικών Πόρων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου.
Η κ. Σδούκου υπογράμμισε -μεταξύ άλλων- πως πρέπει να επισπεύσουμε την ενεργειακή μετάβαση, ενώ ανέδειξε και τις ευρείες δυνατότητες συνεργασίας που υπάρχουν μεταξύ των χωρών της περιοχής (παράλληλα και με τα μεγάλα περιθώρια βελτίωσης).
Η γ,γ. Ενέργειας και Φυσικών Πόρων του ΥΠΕΝ παρουσίασε τους επτά βασικούς πυλώνες του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, μεταξύ αυτών η απολιγνιτοποίηση ως το 2028 με την υιοθέτηση μέτρων για μια δίκαιη μετάβαση, η αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο σύνολο της ενεργειακής κατανάλωσης ώστε να φτάσουν στο 35% έως το 2030, η ενεργειακή διασύνδεση των νησιών με την ενδοχώρα, η προώθηση της ηλεκτροκίνησης και του ρόλου του φυσικού αερίου στην περιφερειακή διασυνοριακή υποδομή κ.ά.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά και συγκεκριμένα τον τομέα του φυσικού αερίου, ενός σημαντικού «μεταβατικού καυσίμου» ως γέφυρα με τις ΑΠΕ, η κ. Σδούκου αναφέρθηκε σε μια σειρά από σημαντικά έργα, όπως ο TAP, ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) και ο EastMed που μπορούν να καταστήσουν τη χώρα έναν σημαντικό ενεργειακό κόμβο και να ενισχύσουν τον γεωστρατηγικό της ρόλο, να βοηθήσουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας αλλά και να προσφέρουν την αναγκαία διαφοροποίηση στο ενεργειακό τοπίο.
Από την πλευρά του, ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Στέλιος Κυμπουρόπουλος υπογράμμισε την ανάγκη για συνεργασία στα Βαλκάνια αλλά και την πεποίθηση ότι οι λαοί της περιοχής έχουν κοινά στοιχεία που τους ενώνουν καθιστώντας δυνατή μια τέτοια προοπτική.
«Είναι η ευκαιρία να ξαναβρούμε την ενότητα και τις κοινές ρίζες που μας ενώνουν», σημείωσε ο κ. Κυμπουρόπουλος, ενώ αναφερόμενος ειδικότερα στην ενέργεια είπε ότι ο ευρωπαϊκός Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης «μπορεί να μας ανοίξει τον δρόμο για το μέλλον, να βρεθούν νέες θέσεις εργασίες, νέες ενεργειακές πηγές». Σε όλη αυτή την προσπάθεια -υπογράμμισε ο ευρωβουλευτής της ΝΔ- η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο λόγω της πολύ κεντρικής, στρατηγικής της θέσης.
Γ. Αμράνι- Θα πρέπει να δούμε τον EastMed να υλοποιείται
Την ανάγκη να υπάρξουν άμεσα βήματα στην υλοποίηση του EastMed υπογράμμισε, από την πλευρά του, ο πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα Γιόσι Αμράνι, μιλώντας στο ίδιο πάνελ. «Θα πρέπει να δούμε αυτό το πρότζεκτ να υλοποιείται», τόνισε ο κ. Αμράνι επισημαίνοντας ότι μετά τις σχετικές υπογραφές στις 2 Ιανουαρίου από τους αρμόδιους υπουργούς των τριών χωρών (Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρος) «ακόμα περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα με τις αγορές προορισμού» γι’ αυτό το πρότζεκτ που στόχο έχει να δώσει στην Ευρώπη τη δυνατότητα της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας.
«Προς το παρόν το σχέδιο είναι ότι ο EastMed θα φτάσει στην Ιταλία. Εκεί, για συγκεκριμένους πολιτικούς και άλλους λόγους δεν έχουμε δει ακόμα τους Ιταλούς να υπογράφουν τη συμφωνία δίνοντας τη δυνατότητα να πάρει σάρκα και οστά το πρότζεκτ. Γνωρίζω ότι η ελληνική κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να συμμετάσχουν (στο πρότζεκτ) και οι Ιταλοί, η ισραηλινή κυβέρνηση κάνει το ίδιο, αλλά θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για εναλλακτικές. Έχουμε το αέριο, έχουμε την ανάγκη (για αέριο) και πρέπει να ξεπεράσουμε συγκεκριμένα οικονομικά και πολιτικά ζητήματα για να υλοποιηθεί το πρότζεκτ», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ισραηλινός πρέσβης.
«Για να αποδείξουμε τη σοβαρότητα μας δεν έχουμε χρόνο να σπαταλήσουμε στο να συζητάμε απλώς. Πρέπει να δούμε πρόοδο σε μια σειρά από έργα. Ο EastMed είναι ένα τεράστιο πρότζεκτ τεράστιας αξίας, αλλά αν δεν γίνει κάτι στο άμεσο μέλλον θα είναι απλώς μια ιδέα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Είπε ακόμα πως τα Βαλκάνια είναι «μια περιοχή προτεραιότητας για το κράτος του Ισραήλ» και πρόσθεσε πως «το τρίγωνο Ισραήλ- Ελλάδα- Κύπρος έχει στρατηγική αξία» για τη χώρα του.
«Κλείδι» η απολιγνιτοποίηση
Στη σημασία της απολιγνιτοποίησης αλλά και στην πορεία των κινήσεων που γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση στις χώρες της περιοχής αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων, αρκετοί από τους υπόλοιπους ομιλητές στο ίδιο πάνελ.
Ο Γεώργιος Γκιαούρης, ανώτερος τραπεζίτης ενέργειας EMEA, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) αναφέρθηκε σε μια σειρά από δραστηριότητες για την απολιγνιτοποίηση και τη χρηματοδότηση έργων που αφορούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στο πώς θα ενοποιηθούν οι αγορές μέσω της συνεργασίας των χωρών της περιοχής.
Η Jasmina Trhulj (Γιασμίνα Τρούλι) από τη Γραμματεία της Ενεργειακής Κοινότητας (Energy Community Secretariat) , με έδρα τη Βιέννη, μίλησε για την υλοποίηση των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων για την επίτευξη του στόχου της απολιγνιτοποίησης και στο πλαίσιο αυτό σημείωσε ότι το Μαυροβούνιο έχει υλοποιήσει το 90% αυτών των μεταρρυθμίσεων, σε καλό δρόμο είναι η Σερβία, ενώ η Βόρεια Μακεδονία έχει κάνει πρόοδο τον τελευταίο χρόνο.
Για τις στρατηγικές πλευρές της ενεργειακής υποδομής μίλησε ο Μιχάλης Μαθιουλάκης, ακαδημαϊκός διευθυντής του Greek Energy Forum, αναφερόμενος -μεταξύ άλλων- στον ρόλο της Ρωσίας και της Αμερικής στην ενεργειακή ανάπτυξη των Βαλκανίων και στο κατά πόσο η περιοχή μπορεί να ελπίζει σε ενεργειακή αυτονομία. Ενώ η Sonja Risteska (Σόνια Ρίστεσκα), πρότζεκτ μάνατζερ ΝΑ Ευρώπης της Agora Energiewende υπογράμμισε την ανάγκη προσέλκυσης ιδιωτικών επενδύσεων για τον μετασχηματισμό της περιοχής.
