Γράφει ο Αλέξανδρος Δαλέκος
Ένα από τα μεγαλύτερα διλήμματα που αντιμετωπίζει η Άγκυρα στην εξωτερική της πολιτική είναι και η σχέση της με το ιρακινό Κουρδιστάν. Η σχέση αυτή έχει οικοδομηθεί με έμφαση στην ενεργειακή συνεργασία και στην προμήθεια πετρελαίου και φυσικού αερίου για την ικανοποίηση των τεραστίων αναγκών της Τουρκίας.
Η Άγκυρα έχει τα τελευταία χρόνια επενδύσει σημαντικά στην ενίσχυση των δεσμών της με τους Κούρδους του Βορείου Ιράκ. Ωστόσο, αυτό είχε ως συνέπεια να έλθει σε σφοδρή αντιπαράθεση με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Ιράκ στη Βαγδάτη. Επιπλέον, η κατάσταση έχει τώρα περιπλακεί εξαιτίας της εμφάνισης των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους που αν δεν ελεγχθούν μπορούν να απειλήσουν και τους ίδιους του Κούρδους του βορείου Ιράκ. Αυτό έχει δύο επιπτώσεις.
Από τη μία πλευρά, οι Κούρδοι του Ιράκ εκμεταλλεύτηκαν το παράθυρο ευκαιρίας και κατέλαβαν την πόλη του Κιρκούκ μαζί την ευρύτερη περιοχή της. Το Κιρκούκ, το οποίο «κάθεται» πάνω σε τεράστια κοιτάσματα υδρογονανθράκων, αναβαθμίζει σημαντικά τη θέση των Κούρδων και τους επιτρέπει να παίξουν τον παράγοντα – κλειδί στην τροφοδοσία της Τουρκίας με ενεργειακούς πόρους. Επιπλέον η Τουρκία, ως χώρα διέλευσης, θα μπορούσε να έχει και οικονομικά οφέλη από τις εξαγωγές του ιρακινού Κουρδιστάν, μέσω ίσως του αγωγού Κιρκούκ – Τζεϊχάν ή και άλλων μελλοντικών υποδομών.
Την ίδια στιγμή όμως, αυτή η αναβάθμιση των ιρακινών Κούρδων ίσως να είναι μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να αντέξει η Άγκυρα, καθώς το κουρδικό ζήτημα παραμένει ανοικτό εντός του εδάφους της. Η εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους συντείνει σε αυτό, διότι έχει ενισχύσει και τον ρόλο των Κούρδων της Συρίας ως αντίβαρου στους τζιχαντιστές.
Η Τουρκία θα έβλεπε με καλό μάτι ένα ιρακινό Κουρδιστάν που θα εξαρτάτο από την ίδια ως βασικό καταναλωτή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου του. Η αλληλεξάρτηση αυτή θα επέτρεπε ευρύτερη συνεργασία, ενώ το ιρακινό Κουρδιστάν θα μπορούσε να είναι το «φίλτρο» ελέγχου των υπόλοιπων κουρδικών πληθυσμών της Μέσης Ανατολής. Αν, πχ, οι Κούρδοι κινούνταν προς τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους, η Άγκυρα θα προτιμούσε ένα τέτοιο κράτος να οργανωθεί γύρω από το ιρακινό Κουρδιστάν με το οποίο η ίδια να διατηρεί στενές σχέσεις και να μπορεί να επηρεάζει.
Τα γεγονότα όμως έχουν πλέον τη δική τους δυναμική και τα τουρκικά σχέδια να μην μπορούν να την ελέγξουν…
