Για δεκαετίες ολόκληρες, η αμυντική βιομηχανία και τα ναυπηγεία αντιμετωπίζονταν ως δύο από τις μεγαλύτερες «πληγές» στη σύγχρονη βιομηχανική ιστορία της Ελλάδας. Αποτέλεσαν τα απόλυτα σύμβολα μιας εποχής που χαρακτηρίστηκε από κακοδιαχείριση, αμέτρητες χαμένες ευκαιρίες και πολύτιμη τεχνογνωσία που αφέθηκε να χαθεί. Σήμερα, ωστόσο, μια ριζική αλλαγή βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι ίδιοι αυτοί τομείς επιστρέφουν δυναμικά στο επίκεντρο της εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής, καθώς η κυβέρνηση τους αναδεικνύει σε βασικούς πυλώνες για το νέο αφήγημα μιας παραγωγικής και τεχνολογικά ισχυρής βιομηχανίας.
Η πορεία προς την απαξίωση
Η παρακμή των ναυπηγείων και της αμυντικής βιομηχανίας δεν ήταν ούτε τυχαία ούτε αναπόφευκτη. Ήταν το αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών και παραλείψεων. Από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα, οι συνεχείς κρατικές παρεμβάσεις, η αναποτελεσματική διαχείριση και η παντελής απουσία στρατηγικού σχεδιασμού άφησαν πίσω τους ένα εξαιρετικά βαρύ αποτύπωμα.
Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας, που κάποτε αποτελούσαν υπερήφανα σύμβολα της βιομηχανικής ισχύος της χώρας, οδηγήθηκαν σταδιακά σε πλήρη οικονομικό μαρασμό. Οι κρατικοποιήσεις της δεκαετίας του ’80, που ακολουθήθηκαν από καθυστερημένες και προβληματικές ιδιωτικοποιήσεις, σε συνδυασμό με αλλεπάλληλες δικαστικές εκκρεμότητες, δημιούργησαν ένα τοπίο παραίτησης. Το αποτέλεσμα ήταν εγκαταλελειμμένες δεξαμενές, ανενεργά συνεργεία και χιλιάδες εργαζόμενοι που βρέθηκαν στην ανεργία. Η κατάσταση έφτασε στο σημείο η Ελλάδα, μια παγκόσμια ναυτιλιακή υπερδύναμη, να μην μπορεί να επισκευάσει ούτε τα δικά της πλοία.
Αντίστοιχη ήταν η πορεία συρρίκνωσης και στην αμυντική βιομηχανία, με την ΕΑΒ, τα ΕΑΣ (πρώην ΠΥΡΚΑΛ) να βυθίζονται στην αδράνεια. Η δημοσιονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας έδωσε τη χαριστική βολή, διακόπτοντας απότομα τη ροή των εξοπλιστικών προγραμμάτων και στερώντας από τις εταιρείες κρίσιμα έσοδα και κάθε προοπτική. Η γραφειοκρατία, η έλλειψη διασύνδεσης με τα στρατιωτικά έργα και η απουσία ευελιξίας οδήγησαν στη σταδιακή απώλεια πολύτιμης τεχνογνωσίας και στην αποχώρηση προσωπικού υψηλής ειδίκευσης.
Η συνδυασμένη αυτή παρακμή στέρησε από τη χώρα όχι μόνο χιλιάδες θέσεις εργασίας, αλλά και μια κρίσιμη στρατηγική ικανότητα: τη δυνατότητα να παράγει, να συντηρεί και να εξάγει τεχνολογικό προϊόν υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Η νέα σελίδα: Η στρατηγική επανεκκίνηση
Σήμερα, η Ελλάδα επιχειρεί να γυρίσει σελίδα, αξιοποιώντας ένα μείγμα κρατικών πρωτοβουλιών, ευρωπαϊκών προγραμμάτων και στοχευμένων ιδιωτικών επενδύσεων. Οι δύο τομείς που για χρόνια θεωρούνταν «χαμένες υποθέσεις» μετατρέπονται σε ατμομηχανές ανάπτυξης.
Στην αμυντική βιομηχανία, η κυβέρνηση δρομολογεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ύψους 150 εκατομμυρίων ευρώ για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων του κλάδου, αντλώντας πόρους από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (EDF) και το Ταμείο Ανάκαμψης. Η στόχευση είναι τριπλή: να ενισχυθεί η παραγωγική βάση, να αυξηθεί η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα και να ενδυναμωθεί η εξαγωγική δραστηριότητα.
Ήδη, ελληνικές εταιρείες έχουν εξασφαλίσει τη συμμετοχή τους σε 15 ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα, ενώ παράλληλα προχωρούν συζητήσεις για μεταφορά τεχνολογίας και συμπαραγωγές με κορυφαίους αμερικανικούς και σκανδιναβικούς ομίλους. Η Ελλάδα επιδιώκει να αλλάξει ρόλο: από απλός αγοραστής οπλικών συστημάτων, να μετατραπεί σε παραγωγό και εξαγωγέα τεχνογνωσίας, ενισχύοντας τη θέση της στις ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας.
Παράλληλα, τα ελληνικά ναυπηγεία βιώνουν μια εντυπωσιακή αναγέννηση μετά από δεκαετίες αδράνειας. Οι ιδιωτικοποιήσεις των Ναυπηγείων Ελευσίνας και Σκαραμαγκά, σε συνδυασμό με την εξαιρετικά επιτυχημένη επαναλειτουργία του ναυπηγείου της Σύρου, διαμορφώνουν ένα εντελώς νέο τοπίο.
Στον Σκαραμαγκά, σχεδιάζονται επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για τον πλήρη εκσυγχρονισμό των υποδομών, με στόχο την επανεκκίνηση τόσο στρατιωτικών όσο και εμπορικών έργων. Η κατασκευή του Τριπλού Οδικού Κόμβου θα ενισχύσει καθοριστικά τη λειτουργική σύνδεση της περιοχής με το εθνικό δίκτυο. Στην Ελευσίνα, οι νέοι επενδυτές υλοποιούν ένα δυναμικό αναπτυξιακό σχέδιο που θα μετατρέψει το ναυπηγείο σε πρότυπο κέντρο συντήρησης και ναυπηγήσεων, ικανό να καλύπτει τόσο τα συμβόλαια του Πολεμικού Ναυτικού όσο και τις ανάγκες της διεθνούς εμπορικής ναυτιλίας. Το έργο αυτό αναμένεται να δημιουργήσει εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, τα Ναυπηγεία Σαλαμίνας διατηρούν σταθερή δραστηριότητα στις επισκευές και συντηρήσεις, λειτουργώντας ως αξιόπιστος κρίκος της ναυπηγοεπισκευαστικής αλυσίδας του Πειραιά.
Το νέο βιομηχανικό αφήγημα
Η ταυτόχρονη ενίσχυση αυτών των δύο τομέων δεν είναι τυχαία. Αποτελεί στρατηγική επιλογή, καθώς η άμυνα και η ναυπηγική βιομηχανία συνδέονται οργανικά, από την κατασκευή και συντήρηση πολεμικών πλοίων μέχρι την ανάπτυξη προηγμένων ηλεκτρονικών συστημάτων και υλικών.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει το παραγωγικό προφίλ της χώρας, εστιάζοντας σε κλάδους που διαθέτουν τεχνολογικό βάθος και εξαγωγικό δυναμισμό. Ο μεγάλος στόχος, σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές, είναι η αύξηση της συμβολής της βιομηχανίας στο ΑΕΠ από το περίπου 7% που βρίσκεται σήμερα, στο 10% μέσα στην επόμενη πενταετία, μέσα από ένα σταθερό χρηματοδοτικό περιβάλλον και νέα επενδυτικά κίνητρα.
Από σύμβολα κρίσης, η αμυντική βιομηχανία και τα ναυπηγεία μετατρέπονται σε σύμβολα μιας βιομηχανικής αναγέννησης. Αν οι σημερινές πρωτοβουλίες συνοδευτούν από συνέπεια, διαφάνεια και μακρόπνοη στρατηγική, η Ελλάδα μπορεί να ξαναβρεί τη θέση της ως παραγωγός χώρα υψηλής τεχνολογίας. Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, το αφήγημα της βιομηχανίας αποκτά ξανά περιεχόμενο και παραγωγική αυτοπεποίθηση.
The post Η μεγάλη επιστροφή της αμυντικής βιομηχανίας και των ναυπηγείων – Από «πληγές» της οικονομίας, πυλώνες ανάπτυξης appeared first on Newpost.gr.