Σύμφωνα με νέα μελέτη του EPICENTER, κάθε επιπλέον ευρώ φόρου στα καπνικά αυξάνει τη μαύρη αγορά κατά 5-12%, με αποτέλεσμα η αύξηση της φορολογίας να μην οδηγεί σε αντίστοιχη αύξηση των κρατικών εσόδων.
Η Ελλάδα καταγράφει το 4ο υψηλότερο ποσοστό μαύρης αγοράς στην Ε.Ε. (25%) με αιτίες, πέρα από την τιμή, την αναποτελεσματικότητα στην επιβολή του νόμου, τη διαπερατότητα των συνόρων και την εγγύτητα με χώρες με χαμηλότερες τιμές.
Ο συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Christopher Snowdon, τονίζει πως οι υψηλοί φόροι αυξάνουν τις παράνομες πωλήσεις καπνικών προϊόντων και ότι περαιτέρω αυξήσεις φόρων θα οδηγήσουν σε περισσότερη εγκληματική δραστηριότητα.
Η μαύρη αγορά καπνού
Η έρευνα αναδεικνύει την ισχυρή, στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ της τιμής των νόμιμων τσιγάρων και του μεγέθους της παράνομης αγοράς καπνού στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η φορολογία αποτελεί τον κύριο παράγοντα πίσω από την άνοδο του παράνομου εμπορίου, καθώς οι υψηλές τιμές των νόμιμων προϊόντων ενισχύουν τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση στη μαύρη αγορ
Η έρευνα δείχνει ότι η σχέση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη στη Δυτική Ευρώπη, όπου οι φόροι είναι οι υψηλότεροι. Αντίθετα, στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, η σύνδεση είναι πιο αδύναμη, καθώς οι απόλυτες τιμές των φόρων είναι χαμηλότερες, μειώνοντας τα κίνητρα για διασυνοριακές αγορές.
Σημαντικό εύρημα αποτελεί επίσης η απουσία συσχέτισης μεταξύ της παράνομης αγοράς και της γεωγραφικής εγγύτητας με χώρες όπως η Ρωσία και η Ουκρανία, κάτι που στο παρελθόν θεωρούνταν βασικός παράγοντας. Παράλληλα, η έρευνα αντικρούει την άποψη ότι η διαφθορά είναι ο κύριος οδηγός του παράνομου εμπορίου, καθώς δεν βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων διαφθοράς και του μεγέθους της μαύρης αγοράς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, λιγότερο διεφθαρμένες χώρες εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα παράνομου εμπορίου.
Η αύξηση του παράνομου εμπορίου έχει σοβαρές συνέπειες. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπου η απότομη πτώση των εσόδων από τη φορολογία του καπνού δεν συνοδεύτηκε από αντίστοιχη μείωση του καπνίσματος. Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς το μερίδιο του λαθρεμπορίου στην αγορά καπνού έχει τετραπλασιαστεί από το 2010.
Η υπερφορολόγηση του καπνού, ενώ στο παρελθόν φαινόταν να ωφελεί τα κράτη, σήμερα κινδυνεύει να υπονομεύσει τα έσοδα και να τροφοδοτήσει το οργανωμένο έγκλημα. Όπως επισημαίνεται στην έρευνα, η Ευρώπη πρέπει να είναι προσεκτική, ώστε να αποφύγει τις βίαιες καταστάσεις που έχουν παρατηρηθεί στην Αυστραλία, όπου ο πόλεμος για τον έλεγχο της μαύρης αγοράς οδήγησε σε σοβαρά περιστατικά βίας.
The post ΚΕΦΙΜ: Η αύξηση της φορολογίας στον καπνό γιγαντώνει τη μαύρη αγορά appeared first on Newpost.gr.