Η πρόσφατη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος επιβεβαιώνει αυτό που χιλιάδες Έλληνες βιώνουν καθημερινά: η στέγαση έχει γίνει είδος πολυτελείας. Μεγάλο μέρος του εισοδήματος των νοικοκυριών καταναλώνεται για ενοίκιο, δάνεια και λογαριασμούς, με τη χώρα να βρίσκεται στην κορυφή της Ευρώπης όσον αφορά την υπερεπιβάρυνση από το κόστος στέγασης.
Ολοένα και λιγότεροι μπορούν να πληρώσουν το «δικαίωμα στη στέγη»
Τα ευρήματα της έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδος καταγράφουν την ανησυχητική τάση μείωσης της προσιτότητας της στέγασης στη χώρα, ειδικά στα αστικά κέντρα. Βασιζόμενη στα αποτελέσματα της Έρευνας για τα Οικονομικά και την Κατανάλωση των Νοικοκυριών (HFCS) για τα έτη 2018 και 2021, η μελέτη αναδεικνύει πως οι δυσκολίες έχουν ενταθεί, πλήττοντας κυρίως:
Νεαρά και μικρά νοικοκυριά
Άνεργους
Χαμηλόμισθους
Ενοικιαστές σε περιοχές με υψηλή ζήτηση
Το βασικό εργαλείο ανάλυσης ήταν ένας δείκτης προσιτότητας, ο οποίος συγκρίνει το συνολικό στεγαστικό κόστος (ενοίκιο, δάνεια, ΔΕΚΟ, τέλη) με το διαθέσιμο εισόδημα. Η εικόνα που προκύπτει είναι δυσμενής, με σαφή γεωγραφική διαφοροποίηση.
Η Ελλάδα στην κορυφή της Ευρώπης στην «υπερεπιβάρυνση»
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat για το 2023, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ποσοστό νοικοκυριών που δαπανούν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για το κόστος στέγασης.
Σε αστικές περιοχές, το πρόβλημα είναι εντονότερο: σχεδόν 1 στα 3 νοικοκυριά βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση.
Όταν συνυπολογιστούν έκτακτες δαπάνες, όπως η ενεργειακή επιβάρυνση λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, το συνολικό κόστος στέγασης αγγίζει — ή και ξεπερνά — το 50% του διαθέσιμου εισοδήματος.
Πού είναι χειρότερη η κατάσταση – Οι περιοχές με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση
Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι το πρόβλημα δεν κατανέμεται ομοιόμορφα στον ελλαδικό χώρο. Τα νοικοκυριά σε αστικά κέντρα, και ιδιαίτερα οι ενοικιαστές, είναι τα πλέον ευάλωτα. Συγκεκριμένα:
Αττική και Θεσσαλονίκη παρουσιάζουν από τα υψηλότερα ποσοστά υπερεπιβάρυνσης.
Νότιο Αιγαίο και Ήπειρος καταγράφουν επίσης σημαντικά ποσοστά νοικοκυριών χωρίς πρόσβαση σε προσιτή στέγη.
Κεντρική Μακεδονία ακολουθεί, με επίσης δυσμενείς ενδείξεις.
Τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η αύξηση των ενοικίων και των τιμών ενέργειας, σε συνδυασμό με τη χαμηλή συμμετοχή του κράτους στη στήριξη της στέγασης (από τις χαμηλότερες δαπάνες στην ΕΕ το 2022), οδηγούν σε μια ανισόρροπη και μη βιώσιμη κατάσταση.
Ποιοι πλήττονται περισσότερο – Το προφίλ των ευάλωτων νοικοκυριών
Η μελέτη εξετάζει και ποιοτικά χαρακτηριστικά των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα εμπόδια πρόσβασης σε προσιτή στέγαση:
Νεαρά νοικοκυριά: συνήθως με μικρότερη οικονομική επιφάνεια και ασταθές εισόδημα.
Άνεργοι: έχουν τις υψηλότερες πιθανότητες στεγαστικής υπερεπιβάρυνσης.
Μονογονεϊκές οικογένειες ή νοικοκυριά χωρίς δεύτερο εισόδημα.
Ενοικιαστές και ιδιοκτήτες με στεγαστικά δάνεια, που επιβαρύνονται και από τους τόκους των δανείων.
Περίπου 60% των ενοικιαστών δαπανούν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση, σύμφωνα με τα αποτελέσματα και των δύο ερευνών (2018 & 2021).
Οι βασικοί παράγοντες που οδηγούν στην κρίση προσιτότητας
Η μελέτη υποδεικνύει τέσσερις βασικές αιτίες για την κρίση στέγασης:
Άνοδος των τιμών των ακινήτων, ειδικά σε αστικές περιοχές, λόγω επενδυτικών πιέσεων (Airbnb, Golden Visa κ.ά.).
Αύξηση του κόστους ενέργειας, που διογκώνει τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ.
Μειωμένες αποδοχές σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Χαμηλή δημόσια δαπάνη για στέγαση: Το κράτος συμμετέχει ελάχιστα σε πολιτικές στέγης, παρά το οξύτατο πρόβλημα.
Αξιοσημείωτο είναι πως ακόμη και έπειτα από τη χρήση μεταβλητών ελέγχου και μακροοικονομικών δεδομένων, τα αποτελέσματα παραμένουν στατιστικά σημαντικά. Αυτό ενισχύει την ανάγκη για άμεση πολιτική παρέμβαση.
The post Πρώτη η Ελλάδα στην ΕΕ στο κόστος στέγασης: Αβάσταχτο για 1 στα 3 νοικοκυριά appeared first on Newpost.gr.