Σε ισχύ η δεκαετής παραγραφή οφειλών προς τον e-ΕΦΚΑ – Τι αλλάζει για ασφαλισμένους και συνταξιούχους

Σε ισχύ βρίσκεται από σήμερα η δεκαετής παραγραφή των μη βεβαιωμένων οφειλών προς τον e-ΕΦΚΑ, μια ρύθμιση που διευκολύνει σημαντικά χιλιάδες υποψήφιους συνταξιούχους οι οποίοι έχουν χρέη στον ΕΦΚΑ ή στο ΚΕΑΟ.

Η διάταξη (άρθρο 6 του ν.4997/2022, εγκύκλιος 43/2022 e-ΕΦΚΑ, Γενικό έγγραφο 75110/14-2-2023) μειώνει σε 10 χρόνια, από 20 χρόνια που ίσχυε παλαιότερα, το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο ο Φορέας μπορεί να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από απλήρωτες ασφαλιστικές εισφορές.

Ωστόσο, για τη διαγραφή των οφειλών απαιτείται υποχρεωτική αίτηση του ασφαλισμένου, προκειμένου να ενεργοποιηθεί η διαδικασία παραγραφής.

Τι πρέπει να κάνουν οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι

Για τους μη μισθωτούς (πρώην ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΤΣΜΕΔΕ κ.ά.) η παραγραφή δεν εφαρμόζεται αυτόματα. Απαιτείται αίτηση του ενδιαφερόμενου, με την οποία δηλώνει ότι αποδέχεται την αποποίηση του χρόνου ασφάλισης που αντιστοιχεί στις παραγεγραμμένες οφειλές.

Οι βασικές οδηγίες έχουν ως εξής:

Ο έλεγχος παραγραφής πραγματοποιείται μόνο κατόπιν αιτήσεως.

Οι αιτήσεις υποβάλλονται στις αρμόδιες Τοπικές Διευθύνσεις e-ΕΦΚΑ.

Ο ασφαλισμένος μπορεί να κλείσει ηλεκτρονικό ραντεβού μέσω του gov.gr

Εργοδότες και μισθωτοί: Τι ισχύει για τις οφειλές του πρώην ΙΚΑ

Για τις οφειλές εργοδοτών από απασχόληση μισθωτών (τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), οι ενδιαφερόμενοι μπορούν επίσης να απευθύνονται στις Τοπικές Διευθύνσεις e-ΕΦΚΑ, με ηλεκτρονικό ραντεβού.

Μέχρι να ολοκληρωθεί η νέα εσωτερική διαδικασία του Φορέα, οι οφειλές χαρακτηρίζονται παραγεγραμμένες κατόπιν ελέγχου.

Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση έκδοσης Αποδεικτικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου, όπου οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να απευθύνονται απευθείας στο ΚΕΑΟ.

Οι 5+1 πιο συχνές ερωτήσεις για τη δεκαετή παραγραφή

Το Υπουργείο Εργασίας δημοσίευσε οδηγό με συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με το νέο πλαίσιο.

1. Πώς λειτουργεί πλέον η παραγραφή των χρεών προς τον ΕΦΚΑ;

Με βάση τον νόμο 4997/2022, η προθεσμία παραγραφής των απαιτήσεων του ΕΦΚΑ μειώθηκε σε 10 χρόνια.
Αν η απαίτηση δεν βεβαιωθεί ή δεν αναζητηθεί μέσα σε αυτή τη δεκαετία, παραγράφεται.

Η ρύθμιση ήρθε σε συμμόρφωση με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο έκρινε υπερβολική την 20ετή προθεσμία του «νόμου Κατρούγκαλου».

Από 1η Ιανουαρίου 2027, η παραγραφή θα γίνεται πενταετής, ώστε να ευθυγραμμιστεί με το πλαίσιο της φορολογικής διοίκησης.

2. Ποιοι ωφελούνται από τη ρύθμιση;

Η νέα παραγραφή αφορά όλους τους οφειλέτες ασφαλιστικών εισφορών: εργοδότες, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες.

Οι μισθωτοί δεν θίγονται, καθώς η ασφάλισή τους εξακολουθεί να αναγνωρίζεται ακόμα και αν ο εργοδότης τους έχει παραγεγραμμένες οφειλές.

Οι αυτοαπασχολούμενοι μπορούν, αν το επιθυμούν, να πληρώσουν τις παραγεγραμμένες οφειλές ώστε να αναγνωρίσουν τον αντίστοιχο χρόνο ασφάλισης.

Ειδική μέριμνα υπάρχει και για όσους έχουν ρυθμίσει χρέη άνω της δεκαετίας: μετά από αίτηση, το παραγεγραμμένο ποσό αφαιρείται από τη ρύθμιση.

3. Πότε ξεκινά και πότε ολοκληρώνεται η παραγραφή;

Η παραγραφή ξεκινά την 1η Ιανουαρίου του έτους που ακολουθεί το έτος στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία ή η υπηρεσία.
Αν περάσουν 10 χρόνια χωρίς ειδοποίηση από τον ΕΦΚΑ, η οφειλή παραγράφεται.

Από το 2026 και μετά, οι νέες οφειλές θα παραγράφονται στα 5 χρόνια.

4. Οι οφειλές «σβήνονται» αυτόματα μετά τη δεκαετία;

Όχι. Η παραγραφή διακόπτεται κάθε φορά που ο ασφαλισμένος ειδοποιείται για την οφειλή του.
Από τη στιγμή εκείνη, η δεκαετία ξεκινά εκ νέου.

5. Με ποιους τρόπους διακόπτεται η παραγραφή;

Η παραγραφή διακόπτεται αν ο ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ ειδοποιήσει τον ασφαλισμένο:

με κλητήρα ή δικαστικό επιμελητή,

με επιστολή,

με ηλεκτρονική ειδοποίηση,

ή μέσω διοικητικών μέτρων (κατάσχεση, πλειστηριασμός, κοινοποίηση ατομικής βεβαίωσης).

6. Ποιο είναι το ουσιαστικό όφελος της ρύθμισης;

Η μείωση του χρόνου παραγραφής δεν αποσκοπεί στην αποφυγή πληρωμής, αλλά στην ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου.

Ο ασφαλισμένος αποκτά σαφή εικόνα των οφειλών του, ενώ ο ΕΦΚΑ οφείλει να κινείται εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων.
Παράλληλα, με τη δυνατότητα διακοπής της παραγραφής αποτρέπεται η ασυνέπεια ή η στρατηγική καθυστέρηση πληρωμών.

Τι σημαίνει πρακτικά για τους υποψήφιους συνταξιούχους

Η νέα δεκαετής παραγραφή ανοίγει τον δρόμο για χιλιάδες ασφαλισμένους που είχαν παλαιές οφειλές και δεν μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν.

Με μια απλή αίτηση στον e-ΕΦΚΑ, οι ασφαλισμένοι μπορούν να διαγράψουν τα παλαιά χρέη και να ξεκινήσουν τη διαδικασία συνταξιοδότησης.

Η ρύθμιση λειτουργεί έτσι ως ανακούφιση για πολλούς επαγγελματίες και αγρότες, αλλά και ως κίνητρο για τον ΕΦΚΑ να βεβαιώνει εγκαίρως τις απαιτήσεις του.