Έρχονται αλλαγές στις συντάξεις. Η ηλικία συνταξιοδότησης στην Ελλάδα μεταβάλλεται ξανά. Η χώρα βαδίζει προς μια νέα περίοδο, κατά την οποία τα όρια ηλικίας για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη αναμένεται να αυξηθούν, σε συνέχεια των ευρωπαϊκών τάσεων αλλά και των δημογραφικών πιέσεων που ήδη απειλούν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Ήδη, η επανεξέταση των ορίων τοποθετείται στο τέλος του 2026, με συγκεκριμένα σενάρια προσαρμογής να βρίσκονται στο τραπέζι.
Για να κατανοηθεί όμως το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, χρειάζεται να δούμε τι προηγήθηκε και πού οδηγείται η χώρα τα επόμενα χρόνια.
Από τον Νόμο 3863 μέχρι τον «νόμο Κατρούγκαλου»
Η αρχή των αλλαγών έγινε το 2010 με τον Νόμο 3863, που έθεσε τις βάσεις για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος. Η ηλικία συνταξιοδότησης αυξήθηκε προοδευτικά και άρχισαν να καταργούνται ευνοϊκές πρόωρες συντάξεις, ιδίως στον δημόσιο τομέα.
Τομή όμως συντελέστηκε το 2015 με τον Νόμο 4336, στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου. Εκεί καθιερώθηκε το γενικό όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη στα 67 έτη με 15 έτη ασφάλισης (ή 4.500 ημέρες), αλλά και η δυνατότητα πλήρους σύνταξης στα 62 έτη για όσους συμπληρώνουν 40 έτη ασφάλισης ή 12.000 ημέρες. Περιορίστηκε ριζικά και το καθεστώς της πρόωρης συνταξιοδότησης.
Η πιο βαθιά θεσμική τομή έγινε το 2016 με τον Νόμο 4387, γνωστό ως «νόμο Κατρούγκαλου». Αυτός καθιέρωσε το ενιαίο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων με δύο πυλώνες: την εθνική (ή βασική) σύνταξη και την ανταποδοτική.
Τι ισχύει σήμερα (2025) για τις συντάξεις στην Ελλάδα
Πλήρης σύνταξη: Στα 67 έτη με τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης.
Πλήρης σύνταξη στα 62: Μόνο για όσους έχουν 40 έτη ασφάλισης (12.000 ημέρες).
Μειωμένη σύνταξη: Στα 62 έτη με 4.500 ημέρες, αλλά με μείωση έως 30%.
Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στο υψηλότερο ηλικιακό επίπεδο συνταξιοδότησης της Ευρώπης, μαζί με Ιταλία και Γαλλία. Η Γερμανία, η Ισπανία και η Κύπρος κινούνται ακόμη μεταξύ 65 και 66 ετών, με προβλεπόμενες αυξήσεις.
Η σύνδεση με το προσδόκιμο ζωής και οι πιέσεις του μέλλοντος
Από το 2021, ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός σύνδεσης των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής. Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί να αναθεωρεί τα όρια ανά τριετία. Η επόμενη κρίσιμη ημερομηνία είναι το 2026.
Τα πληθυσμιακά στοιχεία που εξετάζονται είναι ανησυχητικά:
Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων οδεύει προς το 60%, από 39% πριν λίγα χρόνια.
Ο δείκτης γήρανσης δείχνει 170 άτομα άνω των 65 για κάθε 100 νέους εργάσιμης ηλικίας.
Ο δείκτης γονιμότητας αυξήθηκε από 1,3 (2018) σε 1,5 (2022), αλλά παραμένει κάτω από το αναγκαίο 2,1.
Το ισοζύγιο γεννήσεων–θανάτων είναι αρνητικό: -64.706 το 2022, διπλάσιο από το 2018.
Τα σενάρια για τις επόμενες δεκαετίες
Σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομολόγων και ευρωπαϊκών φορέων, το όριο ηλικίας για σύνταξη αναμένεται να ακολουθήσει την εξής πορεία:
Έτος
Πλήρης σύνταξη (15 έτη)
Πλήρης σύνταξη (40 έτη)
2025
67 έτη
62 έτη
2030
68,5 έτη
63,5 έτη
2040
69,5 έτη
64,5 έτη
2050
70,5 έτη
65,5 έτη
Η σύνταξη στα 70: Από εξαίρεση σε κανόνα
Η προοπτική σύνταξης στα 70 δεν είναι πλέον τρομακτικό σενάριο, αλλά η πιθανότερη εξέλιξη. Με το προσδόκιμο ζωής να φτάνει στα 84,2 έτη για τις γυναίκες και 78,8 για τους άνδρες, η εργασία μέχρι τα 70 έτη θα αποτελεί – σταδιακά – τη νέα νόρμα.
Το ασφαλιστικό σύστημα αλλάζει χαρακτήρα: Τα όρια ηλικίας δεν είναι πια σταθερές, αλλά μεταβλητές, προσαρμοσμένες σε ένα πληθυσμιακό και οικονομικό μοντέλο που δεν μπορεί να αγνοήσει τη δημογραφική γήρανση. Οι εργαζόμενοι του μέλλοντος καλούνται να επανεξετάσουν τον επαγγελματικό τους βίο και να προετοιμαστούν για μια μακρύτερη παραμονή στην αγορά εργασίας.
The post Συντάξεις: Οι αλλαγές που έρχονται, το προσδόκιμο ζωής και η πίεση του δημογραφικού προβλήματος appeared first on Newpost.gr.