Σταθερά παραμένουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ελλάδα μέχρι και το 2030, καθώς το υπουργείο Εργασίας έχει αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο πρόωρης αλλαγής στο ισχύον πλαίσιο. Η επανεξέταση των ορίων θα πραγματοποιηθεί το 2027, όπως προβλέπουν οι μνημονιακοί νόμοι, με βάση τα αναλογιστικά δεδομένα και το προσδόκιμο ζωής, ωστόσο δεν αναμένονται ανατροπές πριν από το τέλος της δεκαετίας.
Σύμφωνα με τα ισχύοντα στοιχεία, το όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη παραμένει στα 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης ή στα 67 έτη με 15ετία. Το 2027 θα είναι το επόμενο «σημείο αναφοράς» για την αξιολόγηση των δημογραφικών και οικονομικών δεδομένων, αλλά τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας θα αποτυπωθούν στην πράξη μετά το 2030.
Το δημογραφικό «ροκανίζει» το ασφαλιστικό
Το μεγαλύτερο πρόβλημα για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος είναι το δημογραφικό. Τα στοιχεία δείχνουν ότι κάθε χρόνο η Ελλάδα χάνει πληθυσμιακά μια μικρή πόλη, καθώς η μείωση του πληθυσμού αγγίζει περίπου το 10% ετησίως.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι γεννήσεις το 2024 ανήλθαν σε 68.467 (35.216 αγόρια και 33.251 κορίτσια), καταγράφοντας πτώση 4,2% σε σχέση με το 2023 (71.455 γεννήσεις). Το 2023, με τη σειρά του, είχε ήδη παρουσιάσει πτώση 6,1% σε σχέση με το 2022, όταν είχαν γεννηθεί 76.095 παιδιά.
Η συνεχιζόμενη μείωση γεννήσεων οδηγεί σε επιδείνωση του δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων, δηλαδή της σχέσης μεταξύ συνταξιούχων και ενεργών εργαζομένων. Σήμερα, για κάθε 100 συνταξιούχους υπάρχουν μόλις 166 εργαζόμενοι, όταν η «βιώσιμη» αναλογία θεωρείται 1 προς 4. Οι προβολές δείχνουν ότι έως το 2040 η αναλογία θα υποχωρήσει στο 1 προς 1,25, γεγονός που θα ασκήσει έντονες πιέσεις στα δημόσια οικονομικά.
Πίνακας: Προβλεπόμενη εξέλιξη των συνταξιοδοτικών δαπανών
Περίοδος
Συνταξιοδοτικές δαπάνες (% ΑΕΠ)
Παρατηρήσεις
2023
12,7%
Σταθερή πορεία μετά την πανδημία
2030
13,4%
Αύξηση λόγω δημογραφικής γήρανσης
2050
14,0%
Κορύφωση του κύματος συνταξιοδοτήσεων
Η Ελλάδα στις πιο «γηρασμένες» χώρες της ΕΕ
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών (22% του πληθυσμού), μαζί με την Ιταλία (23%), τη Φινλανδία, την Πορτογαλία, τη Γερμανία και τη Βουλγαρία.
Η Ευρυτανία αποτελεί μάλιστα μία από τις τρεις πιο γερασμένες περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ποσοστό 71,1% ηλικιωμένων ενηλίκων. Ακολουθούν η Ήπειρος (51,7%), η Πελοπόννησος (48%), η Στερεά Ελλάδα (46,5%) και η Δυτική Μακεδονία (46,1%).
Αντίθετα, στις χώρες με τον νεότερο πληθυσμό ξεχωρίζουν η Ιρλανδία (27%), η Γαλλία (24%) και η Σουηδία (23%), όπου τα άτομα κάτω των 20 ετών αποτελούν σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού.
Τι θα γίνει μετά το 2030
Από το 2030 και μετά, ξεκινά η περίοδος αυξημένων συνταξιοδοτήσεων της γενιάς των baby boomers – δηλαδή όσων ξεκίνησαν να εργάζονται τη δεκαετία του 1980 και του 1990. Η έξοδος αυτής της γενιάς στην αγορά συντάξεων αναμένεται να αυξήσει κατακόρυφα τις δαπάνες και να πιέσει το ασφαλιστικό σύστημα.
Οι αναλογιστές και οι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο ΟΟΣΑ, εξετάζουν τρία βασικά σενάρια για την επόμενη δεκαετία:
Σενάριο
Περιγραφή
Επίδραση στα όρια ηλικίας
1 προς 1
Για κάθε 1 έτος αύξησης στο προσδόκιμο, αυξάνεται 1 έτος το όριο συνταξιοδότησης
+1 έτος
1 προς 2/3
Κάθε 12 μήνες αύξησης προσδόκιμου → +8 μήνες στο όριο
+8 μήνες
1 προς 1/3
Ηπιότερη αύξηση: +4 μήνες για κάθε χρόνο προσδόκιμου
+4 μήνες
Ποιοι εργαζόμενοι θα επηρεαστούν περισσότερο
Ηλικίες 50–55 ετών σήμερα: Βρίσκονται κοντά στη θεμελίωση δικαιώματος και ενδέχεται να επηρεαστούν από 1–2 αυξήσεις στα όρια ηλικίας, χάνοντας το «παράθυρο» των 62 ετών.
Ηλικίες 35–50 ετών: Θα επωμιστούν 2–3 σταδιακές αυξήσεις στα επόμενα χρόνια.
Νεότεροι ασφαλισμένοι: Θα πρέπει να προετοιμάζονται για συνταξιοδότηση μετά τα 64 και έως τα 70, ανάλογα με τον ασφαλιστικό τους βίο.
Το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα μπαίνει σε μια κρίσιμη δεκαετία. Μέχρι το 2030 δεν προβλέπονται μεταβολές, όμως η δημογραφική πίεση και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής καθιστούν αναπόφευκτη μια νέα αναπροσαρμογή στα όρια συνταξιοδότησης μετά το τέλος της δεκαετίας.
Το στοίχημα για την επόμενη ημέρα θα είναι η ισορροπία ανάμεσα στη βιωσιμότητα του συστήματος και τη δικαιοσύνη μεταξύ γενεών, καθώς οι σημερινοί νέοι ασφαλισμένοι θα κληθούν να στηρίξουν ένα από τα πιο «γηρασμένα» πληθυσμιακά συστήματα της Ευρώπης.
The post Σύνταξη στην Ελλάδα: «Πάγωμα» στα όρια ηλικίας έως το 2030 – Τι αλλάζει μετά και ποιοι κινδυνεύουν appeared first on Newpost.gr.