Η ευρωπαϊκή ναυτιλιακή βιομηχανία έρχεται για πρώτη φορά αντιμέτωπη με τις οικονομικές συνέπειες της ένταξής της στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ (EU ETS), έναν μηχανισμό που βασίζεται στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου.
Το κόστος της συμμόρφωσης
Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Drewry, περίπου 13.000 πλοία υπέβαλαν τα στοιχεία εκπομπών για το 2024, τα οποία ανήλθαν συνολικά σε 90 εκατ. τόνους CO₂. Λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων που οδήγησαν σε μακρύτερα ταξίδια, οι εκπομπές αυτές αυξήθηκαν κατά 14% σε σχέση με το 2023.
Με την τρέχουσα τιμή των δικαιωμάτων εκπομπών (EUAs) στα 70 ευρώ, το κόστος για τη ναυτιλία το φθινόπωρο του 2025 υπολογίζεται σε περίπου 2,9 δισ. δολάρια. Μετά την πλήρη εφαρμογή του μέτρου το 2027, το ετήσιο κόστος εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 7,5 δισ. δολάρια.
Για να αντιμετωπίσουν αυτή την επιβάρυνση, οι ναυτιλιακές εταιρείες επιταχύνουν τις επενδύσεις σε τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον, όπως τα βιοκαύσιμα, τα εναλλακτικά καύσιμα και τα αντιρρυπαντικά χρώματα, με στόχο τη μείωση των εκπομπών και τη συμμόρφωση με το νέο αυστηρό πλαίσιο.
Νέο παγκόσμιο πλαίσιο από τον ΙΜΟ
Παράλληλα, ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) κατέληξε τον Απρίλιο του 2025 σε συμφωνία για το πλαίσιο Net-Zero Framework (NZF). Το νέο αυτό πλαίσιο, εφόσον υιοθετηθεί επίσημα τον Οκτώβριο του 2025, θα αποτελέσει το πρώτο παγκόσμιο σύστημα τιμολόγησης εκπομπών για τη ναυτιλία, εφαρμόζοντας και αυτό την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Μία σημαντική καινοτομία του NZF είναι ότι επιτρέπει στο πλοίο να μετακυλίει το κόστος συμμόρφωσης στον εμπορικό του διαχειριστή, εκείνον δηλαδή που καθορίζει το καύσιμο, το φορτίο, την πορεία ή την ταχύτητα. Με αυτόν τον τρόπο, το οικονομικό βάρος κατανέμεται πιο δίκαια και δεν επιβαρύνει μόνο τους πλοιοκτήτες.
Η συμφωνία αυτή θεωρείται ορόσημο για τον κλάδο, αλλά παράλληλα αναδεικνύει την τεράστια πρόκληση της απανθρακοποίησης, η οποία απαιτεί σημαντικές επενδύσεις και διεθνή συνεργασία.
Πώς λειτουργεί το EU ETS για τη ναυτιλία
Από το 2024, οι ναυτιλιακές εταιρείες που διαχειρίζονται πλοία άνω των 5.000 τόνων και προσεγγίζουν ευρωπαϊκά λιμάνια έχουν υποχρέωση να πληρώνουν για τις εκπομπές CO₂ των πλοίων τους.
Το νέο καθεστώς εφαρμόζεται σταδιακά:
Το 2025 οι εταιρείες θα καλύψουν το 40% των εκπομπών του 2024.
Το 2026 θα καλύψουν το 70% των εκπομπών του 2025.
Από το 2027, θα καλύπτουν το 100% των εκπομπών.
Οι παραβάτες αντιμετωπίζουν πρόστιμο 100 ευρώ για κάθε τόνο CO₂ που δεν καλύπτεται, ενώ παράλληλα υποχρεούνται να παραδώσουν τα δικαιώματα που τους λείπουν την επόμενη χρονιά.
The post Το EU ETS και το «τίμημα» της πράσινης μετάβασης για την ελληνική ναυτιλία appeared first on Newpost.gr.