Οκτώ χρόνια μετά την κατασκευή της διασύνδεσης υψηλής τάσης, οι εταιρείες εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας της Αλβανίας και του Κοσσυφοπεδίου* συμμετέχουν πλέον σε κοινή αγορά επόμενης ημέρας. Η πλατφόρμα ενεργοποιήθηκε τον Απρίλιο στο χρηματιστήριο ALPEX, με έδρα τα Τίρανα.
Η ενοποίηση των αγορών γίνεται πραγματικότητα
Το σχέδιο σύζευξης των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας Αλβανίας–Κοσσυφοπεδίου υλοποιείται. Το ALPEX ξεκίνησε δημοπρασίες επόμενης ημέρας με λειτουργία σύζευξης αγοράς (market coupling) για τις δύο ζώνες προσφορών.
Η πρώτη ημέρα παράδοσης ήταν η 1η Φεβρουαρίου.
Η έναρξη των συναλλαγών έγινε μετά την έγκριση από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας του Κοσσυφοπεδίου (ERO) στο αίτημα του ALPEX.
Δομή και ιδιοκτησία του ALPEX
-
Ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Αλβανίας (OST) κατέχει το 57,25% του ALPEX.
-
Ο KOSTT – Διαχειριστής Συστήματος, Αγοράς και Μεταφοράς του Κοσσυφοπεδίου – κατέχει το 42,75%.
Το ALPEX ιδρύθηκε τον Οκτώβριο 2020 και ξεκίνησε την αγορά επόμενης ημέρας τον Απρίλιο 2023.
Ενιαίο μπλοκ ελέγχου υπό την ENTSO-E
Ένα από τα σημαντικότερα βήματα για την ενοποίηση ήταν η κατασκευή διασύνδεσης 400 kV το 2016 μεταξύ των δύο χωρών.
Το 2020, ο KOSTT αποχώρησε από τη σερβική ρυθμιστική περιοχή (SMM) και δημιούργησε το μπλοκ ελέγχου AK με τον OST, υπό την ENTSO-E (Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας).
Νέα μέλη από το Κοσσυφοπέδιο
Η ζώνη προσφορών της Αλβανίας έχει 16 μέλη. Από τα μέσα Νοεμβρίου εντάχθηκαν:
-
η Kosovo Energy Corp. (KEK),
-
ο KOSTT,
-
η Ibër-Lepenc (διαχειρίστρια του Υδροηλεκτρικού Σταθμού Ujman),
-
και η Kosovo Electricity Supply Co (KESCO).
Προοπτική σύζευξης με Βόρεια Μακεδονία και Ελλάδα
Ο πρόεδρος της ERO, Ymer Fejzullahu, τόνισε την πρόοδο προς τη σύζευξη αγορών με Βόρεια Μακεδονία και Ελλάδα. Μνημόνια συνεργασίας υπεγράφησαν τον Νοέμβριο. Η προσπάθεια υποστηρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Βόρεια Μακεδονία λειτούργησε τη δική της εγχώρια πλατφόρμα αγοράς επόμενης ημέρας τον Μάιο.
Κατάσταση στις υπόλοιπες χώρες των Βαλκανίων
-
Στο Μαυροβούνιο, η αγορά MEPX (ή BELEN) λειτουργεί από τον Απρίλιο.
-
Η Σερβία διαθέτει την πιο ανεπτυγμένη οργανωμένη αγορά, μέσω του SEEPEX, που από τον Ιούλιο περιλαμβάνει και αγορά ενδοημερήσιας ενέργειας (intraday).
Το SEEPEX ανήκει κατά:
-
75% στον EMS (Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Σερβίας),
-
και 25% στον EPEX Spot.
Μαζί με τη Σλοβενική ELES, δημιούργησαν το ADEX (Alpine-Adriatic Danube Power Exchange) τον Δεκέμβριο 2022. Και οι τρεις εταίροι έχουν ισότιμη συμμετοχή 33,3%.
Βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για συγχώνευση με το HUPX της Ουγγαρίας.