Οι υβριδικοί σταθμοί ενέργειας αναδεικνύονται ως βασικό στοιχείο για έναν κόσμο με καθαρές μηδενικές εκπομπές. Η Αλβανία, αποφασισμένη να διατηρήσει το ενεργειακό της σύστημα «καθαρό», επιδιώκει να πάει ένα βήμα παραπέρα. Η κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού KESH πρόσθεσε ήδη ένα φωτοβολταϊκό πάρκο εδάφους σε ένα από τα βασικά της υδροηλεκτρικά εργοστάσια, ενώ σχεδιάζει την εγκατάσταση πλωτού φωτοβολταϊκού συστήματος και αιολικού πάρκου, δημιουργώντας ένα παγκοσμίως μοναδικό μοντέλο συνδυασμού τεχνολογιών ΑΠΕ.
Η Αλβανία βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην υδροηλεκτρική ενέργεια – άνω του 99%, το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη. Αν και ο τομέας είναι ήδη απαλλαγμένος από άνθρακα, η κλιματική αλλαγή και η ξηρασία δημιουργούν την ανάγκη για επείγουσες εισαγωγές ενέργειας. Για να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση για καθαρή ενέργεια, θέρμανση και ηλεκτρική κινητικότητα, απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις.
Το 2019, η κυβέρνηση εγκαινίασε «επιθετική στρατηγική διαφοροποίησης» με έμφαση στις ΑΠΕ. Το έργο Karavasta, το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό στα Βαλκάνια, βρίσκεται υπό κατασκευή, ενώ παράλληλα επιδοτούνται ηλιακά θερμικά συστήματα για κατοικίες και ενισχύεται ο ρόλος των prosumers.
Το Vau i Dejës μεταμορφώνεται σε προηγμένο ενεργειακό κόμβο
Το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο Vau i Dejës, ισχύος 250 MW, κατασκευάστηκε το 1970 και είναι το τρίτο της υδροηλεκτρικής κλίμακας στον ποταμό Drin. Πρόσφατα προστέθηκε φωτοβολταϊκό πάρκο 5,1 MW στο φράγμα Qyrsaq, αποτελώντας την πρώτη επίσημη συνδυασμένη εγκατάσταση υδροηλεκτρικής και φωτοβολταϊκής ενέργειας στα Δυτικά Βαλκάνια.
Η KESH προκηρύσσει τώρα διαγωνισμό για την πλωτή φωτοβολταϊκή μονάδα στη λίμνη, ενώ προβλέπεται και εγκατάσταση αιολικού πάρκου, μετατρέποντας την εγκατάσταση σε πρώτο στον κόσμο υβριδικό σταθμό μεγάλης κλίμακας με ΑΠΕ.
Παγκόσμια δυναμική των υβριδικών λύσεων
Οι υβριδικές λύσεις αποκτούν δυναμική παγκοσμίως, καθώς πολλές εγκαταστάσεις σχεδιάζουν την προσθήκη ηλιακής, αιολικής ή αποθηκευτικής ενέργειας. Στην Αλβανία, η KESH φιλοδοξεί να αποτελέσει πρότυπο για παγκόσμια εφαρμογή. Η στρατηγική αυτή μπορεί να καθιερώσει τη χώρα στον ενεργειακό χάρτη ως πρωτοπόρο στις νέες τεχνολογίες.
Ο συνδυασμός ηλιακής και αιολικής προσφέρει μεγαλύτερη σταθερότητα παραγωγής, λόγω της συμπληρωματικότητας (ηλιακή ημέρα/καλοκαίρι – αιολική νύχτα/χειμώνας), ενώ η υδροηλεκτρική προσφέρει δυνατότητα αποθήκευσης μέσω ταμιευτήρων.
Σχέδια επέκτασης και νέα έργα
Το υπάρχον φωτοβολταϊκό στο φράγμα Qyrsaq καλύπτει 2,5 από τα 3,2 εκτάρια. Η νέα μονάδα των 8,25 MWστο φράγμα Zadeja θα καλύπτει 40 από τα 48,6 εκτάρια.
Η πλωτή φωτοβολταϊκή μονάδα, ισχύος 12,9 MW, θα καλύπτει 11 εκτάρια (0,45% της λίμνης) και θα παράγει 17,6 GWh ετησίως. Η αξία του έργου είναι 13,9 εκατ. ευρώ, με το 70% να χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.
Η Statkraft έχει ήδη εγκαταστήσει από το 2021 πλωτό πάρκο στο φράγμα Banja, ενώ η θυγατρική της KESH – SENA έχει αναλάβει την υλοποίηση και συντήρηση των νέων φωτοβολταϊκών έργων.
Τα πλωτά πάνελ ψύχονται φυσικά από το νερό, αυξάνοντας την απόδοσή τους, ενώ μειώνουν και την εξάτμιση από την επιφάνεια της λίμνης.
Η KESH τοποθετείται ως καινοτόμος παίκτης στον τομέα των υβριδικών ΑΠΕ, αξιοποιώντας την εκρηκτική παγκόσμια ανάπτυξη και σχεδιάζοντας ένα έξυπνο σύστημα διαχείρισης παραγωγής στο Vau i Dejës.